از سر نوشت :: حسین غفاری

روایت‌های بی‌گاهِ یک پیام‌برِ پاره‌وقتِ دوره‌گرد

فهرست
x
x
خرده ادراکات
  • ۱۳ مهر ۰۱

    ▪️سالروز شهادت حضرت ابی‌محمد، حسن بن علی بن محمد، ابن‌الرضا (علیه و علی آبائه السلام) بر شما تسلیت باد.

    ♨️در سال‌های اخیر تلاش‌های پراکنده‌ای برای بصری کردن وقایع تاریخی مقدس، با هدف ملموس ساختن موضوعات کهن برای نسل جوان و نوجوان رخ داده است. این تلاش‌ها که در شکل سنتی به ترسیم شمایل معصومان یا پرده‌نگاری‌های عاشورایی محدود می‌شد، با خلاقیت هنرمندان معاصر برای عبور از احتیاطات شرعی، به قله‌هایی همچون آثار حسن روح‌الامین ختم شده که کیفیت آثار، حس و حال اجرا و زاویه دید و روایت خاص او از وقایع، در این سال‌ها بسیار بازتاب یافته است.

    ⚠️مثل هر کار تازه‌ای، در کنار فرصت‌های این تصویرسازی‌ها، باید مراقب آسیب‌های احتمالی آن هم باشیم. مثلاً جانشین‌سازی یک تصور واحد از صحنه‌ای تاریخی به‌جای توسعه درک‌های متعدد از آن واقعه نزد مخاطبان با سطوح معرفتی مختلف؛ یا بسنده کردن به زاویه و عمق دید هنرمند در شناخت آن صحنه یا واقعه تاریخی. همچنین اگر در این میان خطایی هم در تصور یا تصویر هنرمند رخ بدهد، بعداً به سختی می‌توان آن را از ذهن مخاطب پاک کرد.

    🎨برای نمونه نگاهی به آخرین نقاشی دیجیتال 🖌️هنرمند وارسته و نازک‌خیال حسن روح‌الامین بیندازیم که به مناسبت هشتم ربیع‌الاول، صحنه‌ی نماز حضرت حجت ابن الحسن (عج) بر پیکر پدرشان امام حسن عسکری (ع) را در این روز ترسیم کرده است. طبق نقل تاریخی امام مهدی (عج) که در این هنگام کودکی پنج ساله بودند، عموی خود، جعفر بن علی (که بعدها به جعفر کذاب معروف شد) از اقامه نماز بر پیکر پدر کنار زدند و خود برای ایشان نماز اقامه کردند.

    🔍با دقت به این نقاشی نگاه کنید. جعفر بن علی در این نقاشی چند ساله به تصویر کشیده شده است؟
    ❓۵۰؟ ۶۰؟ ۷۰؟!
    💡این در حالی است که می‌دانیم امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ق. در ۲۸ سالگی به شهادت رسیده‌اند و جعفر اختلاف سنی جدی با ایشان نداشته و به احتمال قریب به یقین کوچکتر از امام بوده است.

    🤔در اینجا یک بی‌دقتی کوچک هنرمند نقاش، تصور مخاطب را از واقعیت تاریخی دگرگون می‌کند و فهم او را در این نقطه متوقف نگه می‌دارد. اینکه جعفر کذاب یک جوان بیست و چند ساله‌ی خام خیال و در سودای غصب زعامت شیعیان باشد فرق دارد با آن‌که او را پیرمردی مسن بدانیم که بر سنت عربی به عزای برادر ایستاده و در ظاهر میراث‌دار او بوده است.

    🚦فرایند «تصویری شدن» تاریخ مقدس، اگر از اساس قابل تردید نباشد، این قدر هست که باید با الزامات معرفتی فراوانی همراه شود تا رهزن نباشد.

    وَ لِلّٰهِ الْحَمْد

  • ۷ مرداد ۰۰

    نامه اعتراضی جمعی از شترداران و بازرگانان بغداد به جناب موسی بن جعفر، بزرگ طایفه علویان

    ای پسر پیغمبر خدا؛
    در میان بزرگان شهر بعد از انتشار شایعاتی درباره فرموده‌ی شما به جناب «صفوان بن مهران» آشوب و تشویشی در گرفته است.
    چنین روایت کرده‌اند که حضرتتان از مراوده اقتصادی جناب صفوان با خلیفه بزرگ و کدخدای مشرق زمین، جناب هارون الرشید ناخرسندید.
    آیا بغیر این است که زنده نگه داشتن دین جد شما به آباد بودن مملکت اسلامی و پایداری مناسک و شعائر الهی میسر است؟
    آیا در این دوران طلایی حکومت بنی‌عباس که از چین و هند تا دروازه‌های بیزانس تحت سلطه‌ی خلافت اسلامی قرار دارد، حرکت یکتا امپراطور مقتدر مسلمانان به قصد انجام اعمال حج، چیزی بجز مجد و عظمت اسلام را نوید می‌دهد؟
    آیا به این فکر کرده‌اید که اگر عملی خداپسندانه مثل «کمک به یک مسلمان برای انجام حج» را تعبیر به «مشارکت در بقای ظالم» بفرمایید، آن وقت تکلیف این همه تاجر و بازرگان و کاسب خرده‌پا که هر روز امیدوار به مراوده تجاری با دستگاه ثروتمند و باشکوه خلافت هستند چه می‌شود؟ آیا شما جواب زن و بچه‌های مظلوم آن‌ها را می‌دهید اگر با امتناع از داد و ستد با دربار شب‌ها سر گرسنه بر بالین بگذارند؟
    شما که پسر پیغمبر و محترم در میان مردمان هستید آیا نترسیدید که اگر جناب صفوان، که از شترداران خوش‌نام و مشهور هستند، از همکاری با خلیفه امتناع کنند چه بر سرشان می‌آید؟
    از حضرتتان انتظار زمان‌شناسی بیشتری داشتیم تا در این ایام که سپاهیان اسلام در مرزهای روم با کفار در حال مبارزه هستند، چنین تزلزلی در پشت جبهه‌ها ایجاد نفرمایید.
    در هر صورت صنف شترداران و بازرگانان بغداد که جمع کثیری از مردم و کسبه محترم را نمایندگی می‌کند از عمل به این توصیه جنابعالی معذور است و امیدواریم که بدبینی به خلیفه بزرگ را کنار بگذارید و اتحاد مسلمانان را خدشه دار نفرمایید.

    والسلام
    مردادماه۱۴۰۰

    پ.ن:
    داستان مشهور «صفوان جمال»

  • ۱۱ فروردين ۰۰

    متأسفانه در جدل غیرخردمندانه و کاملاً سیاسی این روزها، وظیفه مستقیم دولت در آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای نادیده انگاشته می‌شود.
    هر چند که این نکته قابل تأیید است که آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای حتما باید هسته خانواده را هدف قرار بدهد؛ اما برای اعمال صحیح تربیت رسانه‌ای، خانواده به سه چیز نیاز دارد: آموزش، ابزار و پشتیبانی؛ که هر سه هم موکول به اراده‌ی جدی دولت است.

    دولت جمهوری اسلامی چه وظایفی در تربیت رسانه‌ای دارد؟

    الف) آموزش: شامل طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها از سطح دانش تا بینش و گرایش و کنش
    ب) ابزار: مثل اینترنت سما، درگاه‌های ویژه کودک و نوجوان، سامانه‌های هدایت مصرف رسانه و ...
    ج) پشتیبانی: مقررات‌گذاری به نفع تربیت (مثل همان ماجرای اینترنت شبانه و ...)

    البته با فرض زندگی در دوران طاغوت،‌ و بدون محقق شدن هیچ یک از موارد سه گانه بالا، هرگز مسئولیت تربیت از گرده خانواده رفع نمی‌شود. فقط ما به ازای ناتوانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، بر شدت درجه آتش جهنم بر طاغوت و طاغوتیان افزوده خواهد شد!

  • ۲۸ مهر ۹۹

    از «مومو» خوشم آمد.
    حربه‌ی مفید و مؤثری برای ترساندن بچه‌ها و خانواده‌ها از واتساپ! مثل همان «لولو» که مادربزرگ‌ها ما را از آن می‌ترساندند که سراغ خوراکی‌های ته انباری نرویم!

    مقابله با آن هم ساده است. اگر خانواده‌ها آموزه‌های تربیتی را در سطح قصه شنگول و منگول در خانه پیاده کنند، «مومو» راه به جایی نمی‌برد:
    در را به روی غریبه باز نکنید؛
    شماره غریبه را مسدود کنید؛
    پیام غریبه را جواب ندهید.

    سخت است؟

x
x
دسته‌بندی نوشته‌ها
نوروز هفت سالگی، هفت کرم کوچک و زیبا در یک قوطی کبریت، عیدی رضا به من.
بوی کوچه باغ‌های خاکی طرشت و توپ بازی بچه‌ها و من که به تماشایشان نمی‌ایستادم وقتی عزیزترین موجودات عالم در جیبم، در قوطی خالی کبریت، از من التماس برگ توت می‌کردند. دوان دوان از کنارشان می‌گذشتم و جعبه خالی کفشم را تخیل می‌کردم که خانه خوبی برای کرم‌های کوچک من خواهد بود.
جعبه کفش سبزپوش می‌شد با برگ‌های پهن توت و چه صفایی می‌کردند کرم‌ها وقتی روی این لحاف پرز دار سبز غلت می‌زدند.
شیرین‌ترین تبسم شیطنت آمیز از آن لحظه‌ای بود که صدای خرت خرت خوردن لحاف‌ها از سر گرسنگی جعبه را تکان تکان می‌داد و شاخک‌های سیاه و کوچکشان آوندهای برگ‌های تازه را خرد می‌کرد و با حرص و ولع تمام می‌بلعید. برگ‌ها در شکم کرم‌ها فرو می‌رفت و بند بند بدنشان هر روز، بیشتر از روز قبل، چاق می‌شد، ورم می‌کرد و از یکدیگر فاصله می‌گرفت.
لذت تماشای پروار شدن کرم‌ها با برگ تازه و آبداری که در دست می‌گرفتی و کرم را با طمع خوردن آن روی پاهای عقبش بلند می‌کردی، دوچندان می‌شد. دست‌های کوتاه و ریز خود را به دو طرف برگ می‌چسباند و سرش را مدام بالا و پایین می‌برد و به سمت داخل برگ‌ها پیشروی می‌کرد. درست مثل موش‌هایی که گوشه کتاب‌های قدیمی را در کتابخانه‌های نمور و تاریک می‌جوند و از بین می‌برند...
همه بازیگوشی‌های کودکانه من در روزهای بزرگ‌تر شدن کرم‌ها خلاصه بود در بالا رفتن از دیوارهای کاه‌گلی کوتاه و دست دراز کردن به برگ‌های درختان توت باغ همسایه که همچون چتری کوچه پس کوچه‌های محله را سایبانی می‌کرد. بوی کوچه باغ‌های طرشت درست در همان روزهایی که دخترکان و پسر بچه‌های هم سن و سال من را در هوس جمع کردن توت‌های رسیده از روی زمین و سنگ زدن به درختان سربلند گردو و گرگم به هوا و آبتنی در جوی کنار خیابان کرده بود دلبستگی به بی‌آزارترین موجودات دنیا را به جانم انداخته بود و اینکه حالا که چاق‌تر شده‌اند، بیشتر برگ توت می‌خورند و زودتر گرسنه می‌مانند، مهلت با دیگران بودن را از من گرفته بود.
و می‌گذشت و می‌گذشت و کرم‌ها هر روز تنبل‌تر می‌شدند و این بازی معصومانه می‌رفت که به روزهای پایانی خودش برسد. تا یک روز از همان روزهای قبل، از همان برگ‌های سبز که به خوردشان داده بودم، تاری به دور خود می‌تنیدند و آرام آرام در حجابی شیشه‌ای که شفافیتش به تدریج کمتر می‌شد پناه می‌گرفتند و تب و تاب برگ توت چیدن مرا پایان می‌دادند.
و بعد... و بعد دیگر هیچ. بازی من تمام شده بود. وقتی دیگر از جعبه کفشم صدای خرت خرت نمی‌آمد و وقتی هیچ موجود بند بند سفیدی از فرط پرخوری منتظر برگ‌های تازه شیرین توت نبود، انتظار من برای بیرون آمدن کرم‌های پروانه شده از پیله چه اهمیت داشت؟
و حتی شاید یک روز پروانه‌ها پیله را سوراخ می‌کردند و بیرون می‌آمدند؛ و بیرون می‌آمدند اما در عمر کوتاه آن‌ها که حتی پرواز را بلندتر از سقف جعبه کفش من بلد نبودند هیجانی برای پر کردن لحظات بهاری من وجود نداشت ...

... سال‌ها گذشته است. حالا بهار است. جعبه خالی کفشم را پر از برگ توت می‌کنم و خوب گوش می‌سپارم بلکه صدای خرت خرتی از درونش به گوش برسد.
بهار است و من کرم ابریشم می‌خواهم.
***
بهار امسال شنیدم که جنگ در گرفته است و در کوچه پس کوچه‌های بصره مهاجمین موشک‌های کرم ابریشم را یافته‌اند که سکوهای پرتاب متحرک آن‌ها امکان مخفی کردنشان را در هر خانه و خرابه‌ای آسان می‌کند.
عجب نیست اگر کودکان درمانده و مظلوم عراقی در روزهای آغازین بهار در خانه‌های خود به جای کرم‌های کوچک و بانمک ابریشم میزبان موشک‌های کرم ابریشم صدام باشند، خوی درندگی و جاه‌طلبی مهلتی برای اندیشیدن به سادگی و پاکی و زیبایی باقی نمی‌گذارد.
حالا بهار است و کودکان عراقی نه برگ تازه توت برای کرم ابریشم که شیر و غذا برای خود می‌خواهند.
من دیگر کرم ابریشم نمی‌خواهم.
  • ۸۲/۰۲/۱۳
  • حسین غفاری

مهرآب

گفتگوها (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی