از سر نوشت :: حسین غفاری

روایت‌های بی‌گاهِ یک پیام‌برِ پاره‌وقتِ دوره‌گرد

فهرست
x
x
خرده ادراکات
  • ۱۳ مهر ۰۱

    ▪️سالروز شهادت حضرت ابی‌محمد، حسن بن علی بن محمد، ابن‌الرضا (علیه و علی آبائه السلام) بر شما تسلیت باد.

    ♨️در سال‌های اخیر تلاش‌های پراکنده‌ای برای بصری کردن وقایع تاریخی مقدس، با هدف ملموس ساختن موضوعات کهن برای نسل جوان و نوجوان رخ داده است. این تلاش‌ها که در شکل سنتی به ترسیم شمایل معصومان یا پرده‌نگاری‌های عاشورایی محدود می‌شد، با خلاقیت هنرمندان معاصر برای عبور از احتیاطات شرعی، به قله‌هایی همچون آثار حسن روح‌الامین ختم شده که کیفیت آثار، حس و حال اجرا و زاویه دید و روایت خاص او از وقایع، در این سال‌ها بسیار بازتاب یافته است.

    ⚠️مثل هر کار تازه‌ای، در کنار فرصت‌های این تصویرسازی‌ها، باید مراقب آسیب‌های احتمالی آن هم باشیم. مثلاً جانشین‌سازی یک تصور واحد از صحنه‌ای تاریخی به‌جای توسعه درک‌های متعدد از آن واقعه نزد مخاطبان با سطوح معرفتی مختلف؛ یا بسنده کردن به زاویه و عمق دید هنرمند در شناخت آن صحنه یا واقعه تاریخی. همچنین اگر در این میان خطایی هم در تصور یا تصویر هنرمند رخ بدهد، بعداً به سختی می‌توان آن را از ذهن مخاطب پاک کرد.

    🎨برای نمونه نگاهی به آخرین نقاشی دیجیتال 🖌️هنرمند وارسته و نازک‌خیال حسن روح‌الامین بیندازیم که به مناسبت هشتم ربیع‌الاول، صحنه‌ی نماز حضرت حجت ابن الحسن (عج) بر پیکر پدرشان امام حسن عسکری (ع) را در این روز ترسیم کرده است. طبق نقل تاریخی امام مهدی (عج) که در این هنگام کودکی پنج ساله بودند، عموی خود، جعفر بن علی (که بعدها به جعفر کذاب معروف شد) از اقامه نماز بر پیکر پدر کنار زدند و خود برای ایشان نماز اقامه کردند.

    🔍با دقت به این نقاشی نگاه کنید. جعفر بن علی در این نقاشی چند ساله به تصویر کشیده شده است؟
    ❓۵۰؟ ۶۰؟ ۷۰؟!
    💡این در حالی است که می‌دانیم امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ق. در ۲۸ سالگی به شهادت رسیده‌اند و جعفر اختلاف سنی جدی با ایشان نداشته و به احتمال قریب به یقین کوچکتر از امام بوده است.

    🤔در اینجا یک بی‌دقتی کوچک هنرمند نقاش، تصور مخاطب را از واقعیت تاریخی دگرگون می‌کند و فهم او را در این نقطه متوقف نگه می‌دارد. اینکه جعفر کذاب یک جوان بیست و چند ساله‌ی خام خیال و در سودای غصب زعامت شیعیان باشد فرق دارد با آن‌که او را پیرمردی مسن بدانیم که بر سنت عربی به عزای برادر ایستاده و در ظاهر میراث‌دار او بوده است.

    🚦فرایند «تصویری شدن» تاریخ مقدس، اگر از اساس قابل تردید نباشد، این قدر هست که باید با الزامات معرفتی فراوانی همراه شود تا رهزن نباشد.

    وَ لِلّٰهِ الْحَمْد

  • ۷ مرداد ۰۰

    نامه اعتراضی جمعی از شترداران و بازرگانان بغداد به جناب موسی بن جعفر، بزرگ طایفه علویان

    ای پسر پیغمبر خدا؛
    در میان بزرگان شهر بعد از انتشار شایعاتی درباره فرموده‌ی شما به جناب «صفوان بن مهران» آشوب و تشویشی در گرفته است.
    چنین روایت کرده‌اند که حضرتتان از مراوده اقتصادی جناب صفوان با خلیفه بزرگ و کدخدای مشرق زمین، جناب هارون الرشید ناخرسندید.
    آیا بغیر این است که زنده نگه داشتن دین جد شما به آباد بودن مملکت اسلامی و پایداری مناسک و شعائر الهی میسر است؟
    آیا در این دوران طلایی حکومت بنی‌عباس که از چین و هند تا دروازه‌های بیزانس تحت سلطه‌ی خلافت اسلامی قرار دارد، حرکت یکتا امپراطور مقتدر مسلمانان به قصد انجام اعمال حج، چیزی بجز مجد و عظمت اسلام را نوید می‌دهد؟
    آیا به این فکر کرده‌اید که اگر عملی خداپسندانه مثل «کمک به یک مسلمان برای انجام حج» را تعبیر به «مشارکت در بقای ظالم» بفرمایید، آن وقت تکلیف این همه تاجر و بازرگان و کاسب خرده‌پا که هر روز امیدوار به مراوده تجاری با دستگاه ثروتمند و باشکوه خلافت هستند چه می‌شود؟ آیا شما جواب زن و بچه‌های مظلوم آن‌ها را می‌دهید اگر با امتناع از داد و ستد با دربار شب‌ها سر گرسنه بر بالین بگذارند؟
    شما که پسر پیغمبر و محترم در میان مردمان هستید آیا نترسیدید که اگر جناب صفوان، که از شترداران خوش‌نام و مشهور هستند، از همکاری با خلیفه امتناع کنند چه بر سرشان می‌آید؟
    از حضرتتان انتظار زمان‌شناسی بیشتری داشتیم تا در این ایام که سپاهیان اسلام در مرزهای روم با کفار در حال مبارزه هستند، چنین تزلزلی در پشت جبهه‌ها ایجاد نفرمایید.
    در هر صورت صنف شترداران و بازرگانان بغداد که جمع کثیری از مردم و کسبه محترم را نمایندگی می‌کند از عمل به این توصیه جنابعالی معذور است و امیدواریم که بدبینی به خلیفه بزرگ را کنار بگذارید و اتحاد مسلمانان را خدشه دار نفرمایید.

    والسلام
    مردادماه۱۴۰۰

    پ.ن:
    داستان مشهور «صفوان جمال»

  • ۱۱ فروردين ۰۰

    متأسفانه در جدل غیرخردمندانه و کاملاً سیاسی این روزها، وظیفه مستقیم دولت در آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای نادیده انگاشته می‌شود.
    هر چند که این نکته قابل تأیید است که آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای حتما باید هسته خانواده را هدف قرار بدهد؛ اما برای اعمال صحیح تربیت رسانه‌ای، خانواده به سه چیز نیاز دارد: آموزش، ابزار و پشتیبانی؛ که هر سه هم موکول به اراده‌ی جدی دولت است.

    دولت جمهوری اسلامی چه وظایفی در تربیت رسانه‌ای دارد؟

    الف) آموزش: شامل طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها از سطح دانش تا بینش و گرایش و کنش
    ب) ابزار: مثل اینترنت سما، درگاه‌های ویژه کودک و نوجوان، سامانه‌های هدایت مصرف رسانه و ...
    ج) پشتیبانی: مقررات‌گذاری به نفع تربیت (مثل همان ماجرای اینترنت شبانه و ...)

    البته با فرض زندگی در دوران طاغوت،‌ و بدون محقق شدن هیچ یک از موارد سه گانه بالا، هرگز مسئولیت تربیت از گرده خانواده رفع نمی‌شود. فقط ما به ازای ناتوانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، بر شدت درجه آتش جهنم بر طاغوت و طاغوتیان افزوده خواهد شد!

  • ۲۸ مهر ۹۹

    از «مومو» خوشم آمد.
    حربه‌ی مفید و مؤثری برای ترساندن بچه‌ها و خانواده‌ها از واتساپ! مثل همان «لولو» که مادربزرگ‌ها ما را از آن می‌ترساندند که سراغ خوراکی‌های ته انباری نرویم!

    مقابله با آن هم ساده است. اگر خانواده‌ها آموزه‌های تربیتی را در سطح قصه شنگول و منگول در خانه پیاده کنند، «مومو» راه به جایی نمی‌برد:
    در را به روی غریبه باز نکنید؛
    شماره غریبه را مسدود کنید؛
    پیام غریبه را جواب ندهید.

    سخت است؟

x
x
دسته‌بندی نوشته‌ها

۵ مطلب در مرداد ۱۳۹۷ ثبت شده است

یکی از راه‌های آموزش تفکر انتقادی، مرور مثال‌ها و روایتِ وقایعی است که در آن‌ها خطاهای شناختی و فنون اقناعی دست به دست هم داده‌اند تا یک واقعیت ساده به مسأله‌ای پیچیده و کشدار در یک دوره‌ی تاریخی تبدیل شود. ماجرای ادبی-تاریخی این غزلِ پرآوازه، نمونه‌ای جالب و آموزنده است:

گر به تو افتدم نظر، چهره به چهره، رو به رو
شرح دهم غم تو را، نکته به نکته، مو به مو

  • حسین غفاری

امروز عصر به دعوت اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان شهر تهران در اردوگاه شهید آوینی شهرستان فشم حاضر شدم تا در جمع دختران دانش‌آموز عضو انجمن اسلامی درباره‌ی فرصت‌های فضای مجازی صحبت کنم. از آن‌جا که هم موضوع و هم مخاطب جدید بود، ویرایشی تازه از بحث «نوجوان هوشمند» آماده و ارائه کردم. الحمدلله در دو جلسه‌ی مستقل، گفتگوی خوب و مؤثری با بچه‌ها داشتیم و بحث مورد استقبال خواهران گرامی قرار گرفت.
در صورت تمایل می‌توانید گزیده‌ای از فایل پرده‌نگار این جلسه را از پیوند زیر دریافت کنید. البته به دلیل برخی ملاحظات اخلاقی، شش صفحه از مطالب ارائه شده در جلسه را اینجا منتشر نمی‌کنم.

زندگی به توان دو (چشم‌اندازی به زندگی فردا)

  • حسین غفاری

اگر برای اعمال محدودیت‌های دسترسی توصیه شده توسط نظام‌های رده‌بندی سنی محصولات فرهنگی (رده‌بندی فیلم‌های سینمایی، برنامه‌های تلویزیونی، بازی‌های ویدیویی، شبکه‌های اجتماعی) هیچ روش سخت و اطمینان‌آوری وجود نداشته باشد، آیا باز هم رده‌بندی‌کردن و اعلام آن به مخاطب می‌تواند فوایدی داشته باشد؟
بله؛ با در نظر گرفتن همه‌ی موانع در اعلام و اعمال این رده‌بندی‌ها، حداقل این سه فایده برای رده‌بندی قابل تصور است:

  1. دستیاری و مشاوره به والدینی که بر مصارف فرهنگی و رسانه‌ای فرزندان خود اعمال نظارت و مدیریت دارند.
  2. دستیاری و مشاوره به کودکان، نوجوانان و جوانانی که با خودآگاهی و عقلانیت، سبد مصرف رسانه‌ای خویش را مدیریت می‌کنند.
  3. رفع بخش عمده‌ی مسئولیت مدنی از ذمه‌ی تولیدکنندگان محصولات در مقابل حوادث و شکایات احتمالی ناشی از سوءمصرف محصولات فرهنگی.
  • حسین غفاری

یک برنامک جامع مثل «روبیکا» که خدمات و حتی بخش عمده‌ی پهنای باند مصرفی کاربران را به رایگان فراهم کرده‌است، چه فرصت‌هایی برای درآمدزایی دارد؟

  1. جذب تبلیغات از شرکت‌ها و مؤسسات تجاری و نمایش مستقیم آن به کاربر
  2. جلب اعتماد شرکت‌ها و مؤسسات تجاری و عقد قرارداد برای تبلیغ غیرمستقیم آن‌ها در لابلای سبد محصولات مصرفی کاربر
  3. دریافت حق‌السهم از حضور شرکت‌ها و مؤسسات تجاری در فضای کاربری خود (مبلغ ثابت یا مشارکت در درآمد)
  4. دریافت حق‌السهم از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات زیرساخت و پهنای باند و تلفن همراه
  5. دریافت حق عضویت از کاربران برای دسترسی و مصرف بخش‌های خاصی از محتوای موجود
  6. دریافت حمایت‌های دولتی در ازای ارائه‌ی خدمات باکیفیت در زمینه‌های خاص به کاربران
  7. جمع‌آوری داده‌های کلان از رفتار کاربران و انجام خدمات داده‌کاوی و فروش داده‌های خام یا پردازش شده به شرکت‌ها، نهادها و ...
  8. افزایش روزافزون تعداد اعضا و کاربران و در نتیجه افزایش ارزش نمانام تجاری آن (غیرمستقیم)
  • حسین غفاری

«مرکز مطالعات تربیت اسلامی» با همکاری «مؤسسه بینش مطهر» اقدام به برگزاری اولین دوره «تربیت مربی سواد رسانه‌ای و فضای مجازی برمبنای نظام اندیشه دینی با محوریت آثار شهید مطهری» نموده است. هر چند که برگزاری چنین دوره‌ای در نگاه اول عجیب به نظر می‌رسد، اما تلاش برای کشف آموزه‌های بنیادین تفکر اسلامی که پرورش آن‌ها موجب حل تعارضات علمی و عملی انسان در روزگار ما می‌شود، حرکتی مغتنم و ارزشمند است.
در بخشی از این دوره‌ی ترکیبی، امروز توفیق داشتم سرفصل «زندگی ابری» و «آداب مصرف رسانه‌ها» را در دو جلسه‌ی پیوسته خدمت خواهران و برادران گرامی حاضر، ارائه کنم.
محتوای جلسه مشابه این نشست بود: آداب مصرف رسانه‌ها (راهنمای عملیاتی)

  • حسین غفاری