از سر نوشت :: حسین غفاری

روایت‌های بی‌گاهِ یک پیام‌برِ پاره‌وقتِ دوره‌گرد

فهرست
x
x
خرده ادراکات
  • ۱۳ مهر ۰۱

    ▪️سالروز شهادت حضرت ابی‌محمد، حسن بن علی بن محمد، ابن‌الرضا (علیه و علی آبائه السلام) بر شما تسلیت باد.

    ♨️در سال‌های اخیر تلاش‌های پراکنده‌ای برای بصری کردن وقایع تاریخی مقدس، با هدف ملموس ساختن موضوعات کهن برای نسل جوان و نوجوان رخ داده است. این تلاش‌ها که در شکل سنتی به ترسیم شمایل معصومان یا پرده‌نگاری‌های عاشورایی محدود می‌شد، با خلاقیت هنرمندان معاصر برای عبور از احتیاطات شرعی، به قله‌هایی همچون آثار حسن روح‌الامین ختم شده که کیفیت آثار، حس و حال اجرا و زاویه دید و روایت خاص او از وقایع، در این سال‌ها بسیار بازتاب یافته است.

    ⚠️مثل هر کار تازه‌ای، در کنار فرصت‌های این تصویرسازی‌ها، باید مراقب آسیب‌های احتمالی آن هم باشیم. مثلاً جانشین‌سازی یک تصور واحد از صحنه‌ای تاریخی به‌جای توسعه درک‌های متعدد از آن واقعه نزد مخاطبان با سطوح معرفتی مختلف؛ یا بسنده کردن به زاویه و عمق دید هنرمند در شناخت آن صحنه یا واقعه تاریخی. همچنین اگر در این میان خطایی هم در تصور یا تصویر هنرمند رخ بدهد، بعداً به سختی می‌توان آن را از ذهن مخاطب پاک کرد.

    🎨برای نمونه نگاهی به آخرین نقاشی دیجیتال 🖌️هنرمند وارسته و نازک‌خیال حسن روح‌الامین بیندازیم که به مناسبت هشتم ربیع‌الاول، صحنه‌ی نماز حضرت حجت ابن الحسن (عج) بر پیکر پدرشان امام حسن عسکری (ع) را در این روز ترسیم کرده است. طبق نقل تاریخی امام مهدی (عج) که در این هنگام کودکی پنج ساله بودند، عموی خود، جعفر بن علی (که بعدها به جعفر کذاب معروف شد) از اقامه نماز بر پیکر پدر کنار زدند و خود برای ایشان نماز اقامه کردند.

    🔍با دقت به این نقاشی نگاه کنید. جعفر بن علی در این نقاشی چند ساله به تصویر کشیده شده است؟
    ❓۵۰؟ ۶۰؟ ۷۰؟!
    💡این در حالی است که می‌دانیم امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ق. در ۲۸ سالگی به شهادت رسیده‌اند و جعفر اختلاف سنی جدی با ایشان نداشته و به احتمال قریب به یقین کوچکتر از امام بوده است.

    🤔در اینجا یک بی‌دقتی کوچک هنرمند نقاش، تصور مخاطب را از واقعیت تاریخی دگرگون می‌کند و فهم او را در این نقطه متوقف نگه می‌دارد. اینکه جعفر کذاب یک جوان بیست و چند ساله‌ی خام خیال و در سودای غصب زعامت شیعیان باشد فرق دارد با آن‌که او را پیرمردی مسن بدانیم که بر سنت عربی به عزای برادر ایستاده و در ظاهر میراث‌دار او بوده است.

    🚦فرایند «تصویری شدن» تاریخ مقدس، اگر از اساس قابل تردید نباشد، این قدر هست که باید با الزامات معرفتی فراوانی همراه شود تا رهزن نباشد.

    وَ لِلّٰهِ الْحَمْد

  • ۷ مرداد ۰۰

    نامه اعتراضی جمعی از شترداران و بازرگانان بغداد به جناب موسی بن جعفر، بزرگ طایفه علویان

    ای پسر پیغمبر خدا؛
    در میان بزرگان شهر بعد از انتشار شایعاتی درباره فرموده‌ی شما به جناب «صفوان بن مهران» آشوب و تشویشی در گرفته است.
    چنین روایت کرده‌اند که حضرتتان از مراوده اقتصادی جناب صفوان با خلیفه بزرگ و کدخدای مشرق زمین، جناب هارون الرشید ناخرسندید.
    آیا بغیر این است که زنده نگه داشتن دین جد شما به آباد بودن مملکت اسلامی و پایداری مناسک و شعائر الهی میسر است؟
    آیا در این دوران طلایی حکومت بنی‌عباس که از چین و هند تا دروازه‌های بیزانس تحت سلطه‌ی خلافت اسلامی قرار دارد، حرکت یکتا امپراطور مقتدر مسلمانان به قصد انجام اعمال حج، چیزی بجز مجد و عظمت اسلام را نوید می‌دهد؟
    آیا به این فکر کرده‌اید که اگر عملی خداپسندانه مثل «کمک به یک مسلمان برای انجام حج» را تعبیر به «مشارکت در بقای ظالم» بفرمایید، آن وقت تکلیف این همه تاجر و بازرگان و کاسب خرده‌پا که هر روز امیدوار به مراوده تجاری با دستگاه ثروتمند و باشکوه خلافت هستند چه می‌شود؟ آیا شما جواب زن و بچه‌های مظلوم آن‌ها را می‌دهید اگر با امتناع از داد و ستد با دربار شب‌ها سر گرسنه بر بالین بگذارند؟
    شما که پسر پیغمبر و محترم در میان مردمان هستید آیا نترسیدید که اگر جناب صفوان، که از شترداران خوش‌نام و مشهور هستند، از همکاری با خلیفه امتناع کنند چه بر سرشان می‌آید؟
    از حضرتتان انتظار زمان‌شناسی بیشتری داشتیم تا در این ایام که سپاهیان اسلام در مرزهای روم با کفار در حال مبارزه هستند، چنین تزلزلی در پشت جبهه‌ها ایجاد نفرمایید.
    در هر صورت صنف شترداران و بازرگانان بغداد که جمع کثیری از مردم و کسبه محترم را نمایندگی می‌کند از عمل به این توصیه جنابعالی معذور است و امیدواریم که بدبینی به خلیفه بزرگ را کنار بگذارید و اتحاد مسلمانان را خدشه دار نفرمایید.

    والسلام
    مردادماه۱۴۰۰

    پ.ن:
    داستان مشهور «صفوان جمال»

  • ۱۱ فروردين ۰۰

    متأسفانه در جدل غیرخردمندانه و کاملاً سیاسی این روزها، وظیفه مستقیم دولت در آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای نادیده انگاشته می‌شود.
    هر چند که این نکته قابل تأیید است که آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای حتما باید هسته خانواده را هدف قرار بدهد؛ اما برای اعمال صحیح تربیت رسانه‌ای، خانواده به سه چیز نیاز دارد: آموزش، ابزار و پشتیبانی؛ که هر سه هم موکول به اراده‌ی جدی دولت است.

    دولت جمهوری اسلامی چه وظایفی در تربیت رسانه‌ای دارد؟

    الف) آموزش: شامل طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها از سطح دانش تا بینش و گرایش و کنش
    ب) ابزار: مثل اینترنت سما، درگاه‌های ویژه کودک و نوجوان، سامانه‌های هدایت مصرف رسانه و ...
    ج) پشتیبانی: مقررات‌گذاری به نفع تربیت (مثل همان ماجرای اینترنت شبانه و ...)

    البته با فرض زندگی در دوران طاغوت،‌ و بدون محقق شدن هیچ یک از موارد سه گانه بالا، هرگز مسئولیت تربیت از گرده خانواده رفع نمی‌شود. فقط ما به ازای ناتوانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، بر شدت درجه آتش جهنم بر طاغوت و طاغوتیان افزوده خواهد شد!

  • ۲۸ مهر ۹۹

    از «مومو» خوشم آمد.
    حربه‌ی مفید و مؤثری برای ترساندن بچه‌ها و خانواده‌ها از واتساپ! مثل همان «لولو» که مادربزرگ‌ها ما را از آن می‌ترساندند که سراغ خوراکی‌های ته انباری نرویم!

    مقابله با آن هم ساده است. اگر خانواده‌ها آموزه‌های تربیتی را در سطح قصه شنگول و منگول در خانه پیاده کنند، «مومو» راه به جایی نمی‌برد:
    در را به روی غریبه باز نکنید؛
    شماره غریبه را مسدود کنید؛
    پیام غریبه را جواب ندهید.

    سخت است؟

x
x
دسته‌بندی نوشته‌ها

۲۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اینترنت» ثبت شده است

از بیست سال پیش تأملات فلسفی دربارهٔ «فضای مجازی» و «انقلاب دیجیتال» در محافل دانشگاهی دنیا ظهور و بروز جدی یافته است. کتاب‌های زیادی هم با موضوعات مشابه در ایران ترجمه و منتشر شده‌اند. از میان این آثار، دو کتاب «دربارهٔ اینترنت» و «اینترنت ما» روایت شیرین‌تر و ناب‌تری از تأملات فلسفی دربارهٔ چیستی و چگونگی اینترنت به دست می‌دهند.
  • حسین غفاری
در یک جلسه مجازی در خدمت جمع بزرگی از خانواده محترم کارکنان سازمان بهزیستی از سراسر کشور بودم و با هم درباره پنج کارکرد مهم اینترنت و توصیه‌های تربیتی متناظر با این پنج کارکرد صحبت کردیم.
  • حسین غفاری

پویایی و نبود تمرکز در فرایند جمع‌آوری و انتشار محتوا –که اصلی‌ترین مزیت ویکی‌پدیا است- به شکل‌گیری انتقادات جدی به این دانشنامه‌ی آزاد جهانی منجر شده است. منتقدین درستی و اعتبار ویکی‌پدیا را به خاطر «آزادی ویرایش» زیر سؤال برده‌اند. همچنین، ویکی‌پدیا به خاطر «آسیب‌پذیری در برابر خرابکاری»، «کیفیت غیریکنواخت مقالات»، «سوگیری نظام‌مند»، «بی‌ثباتی» و نیز به خاطر «ترجیح اجماع بر اعتبار» در سبک ویرایش مقالات، نقد شده است.

  • حسین غفاری

در سال‌های اخیر چندین بار اخبار سوءاستفاده سامانه‌ها از اطلاعات کاربران سروصدای زیادی به راه انداخته است.
در آخرین نمونه جنجال بهره‌برداری غیرقانونی شرکت «کمبریج آنالیتیکا» در انتخابات ۲۰۱۷ آمریکا از اطلاعات کاربری بیش از ۸۰ میلیون کاربر فیس‌بوک تا جایی بالا گرفت که کار مدیرعامل فیس‌بوک به پاسخگویی و عذرخواهی در کنگره‌ی آمریکا کشیده شد.

  • حسین غفاری


[تصویر: جلد روزنامه آرمان امروز - ۳ دی ۹۷]

حاکمیت همان‌سان که در زمینه‌ی تأمین امنیت و سلامت جامعه وظایف غیرقابل چشم‌پوشی و غیرقابل واگذاری دارد، در حوزه تربیت نیز که ضامن حفظ و رشد و تعالی منابع انسانی سرزمین مادری است، وظایفی دارد که تا آن‌ها را انجام ندهد انتظار عاملیت از مردم در این حوزه نمی‌تواند داشته باشد.

  • حسین غفاری
امروز فرصت ویژه‌ای یافتم تا در نشستی تخصصی و پربار در جمع برادران محترم مسئول اتحادیه انجمن‌های اسلامی در استان‌ها و در حضور سروران و استادان گرامی آقایان دکتر حسینی، مدرسی، آزین و حجت‌الاسلام کهوند به معرفی یک تجربه‌ی فناورانه در حوزه‌ی مدیریت مصرف رسانه‌ای کودکان و نوجوانان در کشور کره جنوبی بپردازم.
EBS Feeltong نام یک بسته‌ی سخت‌افزاری-نرم‌افزاری است که به برنامه‌ریزی، محدودسازی، پایش و آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان کره‌ای در فضای مجازی کمک می‌کند.
در صورت تمایل می‌توانید فایل پرده‌نگار این جلسه را از پیوند زیر دریافت کنید:
  • حسین غفاری
به بیان ساده، همه‌ی آن چه ما از خودمان روی وب می‌گذاریم -فارغ از بستر دسترسی و سکوی ارتباطی- به دو بخش تقسیم می‌شود:
الف) اطلاعات عمومیِ افشا شده
ب) اطلاعات عمومیِ افشا نشده
تکلیف دسته‌ی اول که معلوم است. اما دسته‌ی دوم هم بنا به دلایلی مثل: «درخواست خودمان»، «هک کور»، «هک هدفمند»، «میل خدمات دهنده» و ... هر لحظه در معرض افشا شدن قرار دارد.
با این حساب احتمالاً رفتار معقول آن است که وب را بستر نگهداری، انتقال یا انتشار هیچ‌گونه «اطلاعات خصوصی» ندانیم.
سرِ چشمه باید گرفتن به بیل...
  • حسین غفاری
در روزگاری نه‌چندان دور، آدم‌ها فقط روی کره‌ی زمین زندگی می‌کردند. اما حالا روزگارِ متفاوتی شده است: خانه‌ها به آسمان درآویخته، طول و عرض زندگی در دنیای بی‌زمان و بی‌مکانِ ابری بیشتر شده، آدم‌ها، از حصارِ تنْ رها، در انگاره‌های ذهنی‌شان غرق شده و سرخوش از نافراموشی، به ابدیّت پیوسته‌اند. اما شب و روزِ زندگی زمینی‌شان به‌هم‌ریخته، حریم خصوصی و عمومی‌شان درهم‌آمیخته، رنگ از رخِ اعتماد در روابطشان پریده و گذشته‌ی ابری‌شان در پای آینده‌ی زمینی‌شان پیچیده شده است.
  • حسین غفاری

در حاشیه‌ی حضور در چهارمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی، فرصتی دست داد تا به اتفاق برادر بزرگوار جناب آقای دکتر سعید مدرسی در برنامه‌ی گفتگوی اجتماعی رادیو گفتگو حاضر شویم و یک ساعتی درباره‌ی ریشه‌های آسیب‌ها و تهدیدات فضای مجازی و دنیای سایبر گفتگو کنیم.

  • حسین غفاری

در چهارمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی که در بوستان گفتگوی تهران برگزار شده است، در خدمت دانش آموزان خوب اتحادیه انجمن‌های اسلامی بودم و درباره‌ی آینده‌ی وب و الزامات رفتاری آن‌ها صحبت کردم. سرفصل مباحث مطرح شده در این جلسه از این قرار است:

  • سیر تحولات از وب۱ تا وب۵ (وب یک طرفه، وب اجتماعی، وب مفهومی، وب هوشمند، وب همه‌جا، وب همه‌چیز)
  • سیر تحولات فناوری اطلاعات و ارتباطات (دیجیتالی شدن، همگرا شدن، موبایلیزه شدن، شبکه‌ای شدن)
  • رمز پیشرفت نوجوان و جوان در دنیای فردا (مدیریت زمان، مدیریت مکان، مدیریت نیاز)

این کارگاه در دو نوبت (یکشنبه ۲۴ و چهارشنبه ۲۷ بهمن ۹۵) برگزار شد. می‌توانید فایل تصاویر نمایش داده شده در جلسه #نو_جوان_هوشمند را از لینک زیر دریافت کنید:

وب هوشمند؛ نوجوان هوشمند

  • حسین غفاری
در این یک سالی که این جا کمتر نوشته‌ام، به شهادت ستون جلسات و سخنرانی‌های سمت راست این صفحه، اکثر اوقات فراغتم را به تدریس و گفتگو درباره‌ی سواد رسانه‌ای گذرانده‌ام. در این مدت با جوانان و نوجوانان زیادی برخورد کرده‌ام که اینترنت را با اینستاگرام می‌شناسند و پیرمردها و پیرزن‌هایی را دیده‌ام که اینترنت را چیزی بجز تلگرام نمی‌دانند.
  • حسین غفاری
برنامه اول (۱۳ شهریور ۹۵)
خصلت «نافراموشی» فضای مجازی
اول: مراقب رفتارمان در اینترنت و شبکه های اجتماعی باشیم. چون ردپای ما بین نمی‌رود. (تحقیق درباره‌ی افراد قبل از ازدواج)
دوم: به افراد اجازه‌ی بزرگ‌شدن و تغییر بدهیم و آن‌ها را دایماً با گذشته‌شان ارزیابی نکنیم. (ارزیابی گزینه‌های مطرح برای ازدواج)

برنامه دوم (۱۵ شهریور ۹۵)
خصلت «بی‌جسمی» فضای مجازی
آدم‌ها را با توجه به نمودی که در اینترنت دارند ارزیابی نکنیم. وقتی جسم انسان در آشنایی و شناخت دخیل نیست، غالباً اطلاعات گمراه کننده است. (انتخاب همسر و دوستی‌های اینترنتی)

برنامه سوم (۱۷ شهریور ۹۵)
خصلت «بی‌زمانی» و «بی‌مکانی» فضای مجازی
استفاده از رسانه و فضای مجازی را مکان مند و زمان مند کنیم تا به شکل گیری کانون گرم خانواده و پایداری زندگی مشترک آسیبی وارد نشود.
  • حسین غفاری

چهارمین قسمت گفتارهایی درباره‌ی سواد رسانه‌ای به موضوع «دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت» اختصاص داشت و در آن از «نرم‌افزارهای مدیریت دسترسی فرزندان به رایانه و شبکه» صحبت شد.

این گفتگو را در «ازسرنوشت تی وی» ببینید.
  • حسین غفاری

در زمانه‌ی هجوم رسانه‌ها و در میدان جنگ نرم، عملیات روانی و فن اقناع باید فرزندانمان را به سپر «منطق و تفکر انتقادی» مجهز کنیم.
در این نبرد شبانه‌روزی یا فرزندانمان می‌توانند با سپر «منطق و تفکر انتقادی» از خودشان دفاع کنند؛ یا شکست خورده و از بین می‌روند. به قول معروف: «یا با سپر، یا بر سپر*»

در این جلسه مقاله‌ی حجت‌الاسلام محمد کهوند در موضوع تربیت رسانه‌ای بازخوانی و تبیین شد که خلاصه‌ای از مباحث آن به این شرح است:

۱. اصل حاکمیت قانون: رفتار رسانه‌ای والدین و فرزندان باید ضابطه‌مند باشد.
                                  الف) حاکمیت قانون خدا
                                  ب) حاکمیت  قوانین استفاده از رسانه

۲. اصل مسئولیت‌پذیری: والدین و فرزندان باید مسئولیت‌های خویش در قبال استفاده از رسانه را بپذیرند.
                                  الف) مسئولیت پذیری  والدین
                                  ب)  مسئولیت پذیری فرزندان

۳. اصل آموزش و آگاه‌سازی: والدین باید آگاهی‌های لازم درباره‌ی مسایل تربیت رسانه‌ای فرزندان را پیش از تسخیر روح و جسم فرزند توسط این رسانه‌ها کسب کنند.
                                  الف)  آشنایی با آداب، رسوم و فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی
                                  ب)  آشنایی با روش‌های تربیتی صحیح در اسلام
                                  ج)  آگاهی‌های رسانه‌ای
                                                          چیستی رسانه‌های نوین
                                                          کارکردهای رسانه‌های نوین
                                                          مالکان و گردانندگان رسانه‌های نوین
                                                          بایدها و نبایدهای رسانه‌های نوین
                                                          شبهات مربوط به رسانه و فضای مجازی
                                                          شناخت فرهنگ‌های معارض با فرهنگ اسلامی - ایرانی و اهداف آن
                                                          شناخت متخصصین دلسوز و آگاه رسانه‌های نوین

۴. اصل الگوسازی: والدین باید برای فرزندان خود الگوهای مناسب رفتاری بسازند.
                         الف) الگوهای آسمانی قرآن
                         ب) زندگی پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام
                         ج) دانشمندان و افتخار آفرینان مسلمان
                         د) شهدای اسلام
                         ه) والدین (پدر، مادر، خویشان نزدیک) 

۵. اصل مدیریت: نیاز، ابزار، محتوا، زمان و مکان استفاده از رسانه باید مدیریت بشود.
                 الف) مدیریت نیاز: باید بین نیاز و درخواست فرزندان تفاوت قائل بود.
                 ب) مدیریت ابزار: برای فرزندان خود ابزاری را تهیه کنید که برای آن محتوای مطلوب وجود داشته باشد.
                 ج) مدیریت محتوا: قبل از خرید ابزارهای رسانه‌ای، محتواهای خوبی را برای آن رصد کرده و تهیه نمایید.
                 د) مدیریت زمان: هر خانواده برای استفاده مطلوب از رسانه‌های نوین، زمان مشخصی را در نظر بگیرد.
                 ه) مدیریت مکان: عدم مدیریت بر مکان استفاده از ابزارهای رسانه‌ای محرومیت از ارتباط با اطرافیان را در پی دارد.

۶. اصل جایگزین سازی: برای کاهش آسیب‌های رسانه باید جایگزین‌های صحیح تعریف کرد.
                الف) جایگزین سازی آداب، رسوم و فرهنگ اسلامی ایرانی بجای رسانه در خانواده
                (گفتگو و تعاملات خانوادگی، صله ارحام، ارتباط با همسایگان، ارتباط با نزدیکان، فرزندآوری، بازی‌ها و تفریحات سالم، داستان‌گویی)
                ب) جایگزین سازی سخت‌افزار و نرم‌افزارهای بومی در سبد مصرف خانواده
                (موتور جستجو، پست الکترونیک، انتشار محتوای دیجیتال، شبکه اجتماعی، اشتراک عکس و فیلم، پیام رسان موبایل)

۷. اصل همراهی: همراهی والدین با فرزندان در فعالیت های رسانه‌ای می‌تواند کمک کننده باشد.
                     الف) حضور فیزیکی فعال : والدین هنگام استفاده فرزندان از رسانه‌های نوین، در کنارشان حضور داشته و یا حداقل فعالیت فرزندان برای والدین قابل رؤیت باشد.
                       ب) مشارکت: والدین نیز همانند فرزندان و همراه آنان از فضای مجازی استفاده کنند.

۸. اصل ایمن‌سازی: والدین باید فرزندان خود را در برابر خطرات و لغزش‌های احتمالی ایمن کنند.
(برقراری پیوند عاطفی فرزندان با نماز، برقراری پیوند عاطفی با مراکز دینی، تقویت حیاء، تقویت بینش و بصیرت، طرح پرسش‌های کلیدی و تفکر برانگیز، طرح شبهات و کمک به پاسخگویی فرزندان، کرامت بخشی و شخصیت دهی، عینی‌سازی عاقبت گناه، این دنیا مجهز به دوربین مدار بسته الهی است، نظارت غیر مستقیم و مستقیم بر دوستان، طرح مسئله و دریافت پاسخ از فرزندان، درخواست از مسئولین)
۹. اصل تدریج و استمرار: هر آموزش و تغییر رفتاری باید تدریجی صورت گیرد.
۱۰. اصل اقتدار همراه با اعتماد، صمیمیت و مهربانی: روش صحیح برخورد با فرزند را از نظر تربیتی و اخلاقی بشناسید.
(بچه‌ها را تحقیر نکرده و به آنان توهین نکنید. بلکه تنها ماهیت استفاده نادرست را زشت بشمارید؛ در تمام مراحل تربیتی، از خشونت‌های نابجا و بی هنگام پرهیز شود؛ نیاز نیست برای هر بهره‌گیری نادرست از فضای مجازی، فرزندان مورد ملامت و سرزنش قرار گیرند؛ اگر فرزندان به علت استفاده نابجا از ابزارهای نوین رسانه ای، نیاز به ملامت و سرزنش دارند، به هیچ عنوان نباید زیاده روی شود.)

واحد مشاوره و دانش افزایی دبیرستان فرهنگ

  • حسین غفاری