از سر نوشت :: حسین غفاری

روایت‌های بی‌گاهِ یک پیام‌برِ پاره‌وقتِ دوره‌گرد

فهرست
x
x
خرده ادراکات
  • ۱۳ مهر ۰۱

    ▪️سالروز شهادت حضرت ابی‌محمد، حسن بن علی بن محمد، ابن‌الرضا (علیه و علی آبائه السلام) بر شما تسلیت باد.

    ♨️در سال‌های اخیر تلاش‌های پراکنده‌ای برای بصری کردن وقایع تاریخی مقدس، با هدف ملموس ساختن موضوعات کهن برای نسل جوان و نوجوان رخ داده است. این تلاش‌ها که در شکل سنتی به ترسیم شمایل معصومان یا پرده‌نگاری‌های عاشورایی محدود می‌شد، با خلاقیت هنرمندان معاصر برای عبور از احتیاطات شرعی، به قله‌هایی همچون آثار حسن روح‌الامین ختم شده که کیفیت آثار، حس و حال اجرا و زاویه دید و روایت خاص او از وقایع، در این سال‌ها بسیار بازتاب یافته است.

    ⚠️مثل هر کار تازه‌ای، در کنار فرصت‌های این تصویرسازی‌ها، باید مراقب آسیب‌های احتمالی آن هم باشیم. مثلاً جانشین‌سازی یک تصور واحد از صحنه‌ای تاریخی به‌جای توسعه درک‌های متعدد از آن واقعه نزد مخاطبان با سطوح معرفتی مختلف؛ یا بسنده کردن به زاویه و عمق دید هنرمند در شناخت آن صحنه یا واقعه تاریخی. همچنین اگر در این میان خطایی هم در تصور یا تصویر هنرمند رخ بدهد، بعداً به سختی می‌توان آن را از ذهن مخاطب پاک کرد.

    🎨برای نمونه نگاهی به آخرین نقاشی دیجیتال 🖌️هنرمند وارسته و نازک‌خیال حسن روح‌الامین بیندازیم که به مناسبت هشتم ربیع‌الاول، صحنه‌ی نماز حضرت حجت ابن الحسن (عج) بر پیکر پدرشان امام حسن عسکری (ع) را در این روز ترسیم کرده است. طبق نقل تاریخی امام مهدی (عج) که در این هنگام کودکی پنج ساله بودند، عموی خود، جعفر بن علی (که بعدها به جعفر کذاب معروف شد) از اقامه نماز بر پیکر پدر کنار زدند و خود برای ایشان نماز اقامه کردند.

    🔍با دقت به این نقاشی نگاه کنید. جعفر بن علی در این نقاشی چند ساله به تصویر کشیده شده است؟
    ❓۵۰؟ ۶۰؟ ۷۰؟!
    💡این در حالی است که می‌دانیم امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ق. در ۲۸ سالگی به شهادت رسیده‌اند و جعفر اختلاف سنی جدی با ایشان نداشته و به احتمال قریب به یقین کوچکتر از امام بوده است.

    🤔در اینجا یک بی‌دقتی کوچک هنرمند نقاش، تصور مخاطب را از واقعیت تاریخی دگرگون می‌کند و فهم او را در این نقطه متوقف نگه می‌دارد. اینکه جعفر کذاب یک جوان بیست و چند ساله‌ی خام خیال و در سودای غصب زعامت شیعیان باشد فرق دارد با آن‌که او را پیرمردی مسن بدانیم که بر سنت عربی به عزای برادر ایستاده و در ظاهر میراث‌دار او بوده است.

    🚦فرایند «تصویری شدن» تاریخ مقدس، اگر از اساس قابل تردید نباشد، این قدر هست که باید با الزامات معرفتی فراوانی همراه شود تا رهزن نباشد.

    وَ لِلّٰهِ الْحَمْد

  • ۷ مرداد ۰۰

    نامه اعتراضی جمعی از شترداران و بازرگانان بغداد به جناب موسی بن جعفر، بزرگ طایفه علویان

    ای پسر پیغمبر خدا؛
    در میان بزرگان شهر بعد از انتشار شایعاتی درباره فرموده‌ی شما به جناب «صفوان بن مهران» آشوب و تشویشی در گرفته است.
    چنین روایت کرده‌اند که حضرتتان از مراوده اقتصادی جناب صفوان با خلیفه بزرگ و کدخدای مشرق زمین، جناب هارون الرشید ناخرسندید.
    آیا بغیر این است که زنده نگه داشتن دین جد شما به آباد بودن مملکت اسلامی و پایداری مناسک و شعائر الهی میسر است؟
    آیا در این دوران طلایی حکومت بنی‌عباس که از چین و هند تا دروازه‌های بیزانس تحت سلطه‌ی خلافت اسلامی قرار دارد، حرکت یکتا امپراطور مقتدر مسلمانان به قصد انجام اعمال حج، چیزی بجز مجد و عظمت اسلام را نوید می‌دهد؟
    آیا به این فکر کرده‌اید که اگر عملی خداپسندانه مثل «کمک به یک مسلمان برای انجام حج» را تعبیر به «مشارکت در بقای ظالم» بفرمایید، آن وقت تکلیف این همه تاجر و بازرگان و کاسب خرده‌پا که هر روز امیدوار به مراوده تجاری با دستگاه ثروتمند و باشکوه خلافت هستند چه می‌شود؟ آیا شما جواب زن و بچه‌های مظلوم آن‌ها را می‌دهید اگر با امتناع از داد و ستد با دربار شب‌ها سر گرسنه بر بالین بگذارند؟
    شما که پسر پیغمبر و محترم در میان مردمان هستید آیا نترسیدید که اگر جناب صفوان، که از شترداران خوش‌نام و مشهور هستند، از همکاری با خلیفه امتناع کنند چه بر سرشان می‌آید؟
    از حضرتتان انتظار زمان‌شناسی بیشتری داشتیم تا در این ایام که سپاهیان اسلام در مرزهای روم با کفار در حال مبارزه هستند، چنین تزلزلی در پشت جبهه‌ها ایجاد نفرمایید.
    در هر صورت صنف شترداران و بازرگانان بغداد که جمع کثیری از مردم و کسبه محترم را نمایندگی می‌کند از عمل به این توصیه جنابعالی معذور است و امیدواریم که بدبینی به خلیفه بزرگ را کنار بگذارید و اتحاد مسلمانان را خدشه دار نفرمایید.

    والسلام
    مردادماه۱۴۰۰

    پ.ن:
    داستان مشهور «صفوان جمال»

  • ۱۱ فروردين ۰۰

    متأسفانه در جدل غیرخردمندانه و کاملاً سیاسی این روزها، وظیفه مستقیم دولت در آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای نادیده انگاشته می‌شود.
    هر چند که این نکته قابل تأیید است که آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای حتما باید هسته خانواده را هدف قرار بدهد؛ اما برای اعمال صحیح تربیت رسانه‌ای، خانواده به سه چیز نیاز دارد: آموزش، ابزار و پشتیبانی؛ که هر سه هم موکول به اراده‌ی جدی دولت است.

    دولت جمهوری اسلامی چه وظایفی در تربیت رسانه‌ای دارد؟

    الف) آموزش: شامل طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها از سطح دانش تا بینش و گرایش و کنش
    ب) ابزار: مثل اینترنت سما، درگاه‌های ویژه کودک و نوجوان، سامانه‌های هدایت مصرف رسانه و ...
    ج) پشتیبانی: مقررات‌گذاری به نفع تربیت (مثل همان ماجرای اینترنت شبانه و ...)

    البته با فرض زندگی در دوران طاغوت،‌ و بدون محقق شدن هیچ یک از موارد سه گانه بالا، هرگز مسئولیت تربیت از گرده خانواده رفع نمی‌شود. فقط ما به ازای ناتوانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، بر شدت درجه آتش جهنم بر طاغوت و طاغوتیان افزوده خواهد شد!

  • ۲۸ مهر ۹۹

    از «مومو» خوشم آمد.
    حربه‌ی مفید و مؤثری برای ترساندن بچه‌ها و خانواده‌ها از واتساپ! مثل همان «لولو» که مادربزرگ‌ها ما را از آن می‌ترساندند که سراغ خوراکی‌های ته انباری نرویم!

    مقابله با آن هم ساده است. اگر خانواده‌ها آموزه‌های تربیتی را در سطح قصه شنگول و منگول در خانه پیاده کنند، «مومو» راه به جایی نمی‌برد:
    در را به روی غریبه باز نکنید؛
    شماره غریبه را مسدود کنید؛
    پیام غریبه را جواب ندهید.

    سخت است؟

x
x
دسته‌بندی نوشته‌ها

۲۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «بازی رایانه ای» ثبت شده است

دو ساعتی در جمع معلمان و مربیان و همکاران قدیمی دبیرستان مفید قیطریه حاضر شدم و با هم درباره دنیای بازی‌های دیجیتال و نوع رابطه نوجوان با این پدیده صحبت کردیم و راهکارهای مدیریت و هدایت استفاده از این سرگرمی فراگیر را با ملاحظات مدرسه‌ای و تربیت مرور کردیم.
مربیان عزیز در جلسات مشاوره باید ضمن شناخت عوامل جذابیت بازی برای بچه‌ها، مهارت حرکت دادن آنان از «لذت‌جویی محض» به سمت خودآگاهی و انتخاب‌گری بر اساس ملاک‌ها و معیارهای کاربردی را داشته باشند. راهبرد مقدماتی در این گفتگو، حرکت از لذت‌جویی وهمانی به منفعت طلبی عقلانی است.
  • حسین غفاری

به دعوت سروران ارجمند در دبیرستان علوی تهران، و در ادامه دوره بهاره، در ۵ جلسه مجازی در تیر و مرداد ۱۴۰۰، در خدمت دانش‌آموزان پایه دهم این دبیرستان بودم و با هم درباره پدیده‌ی بازی‌های دیجیتال و روش شناخت و انتخاب بازی در سه لایه نشانه‌ای، روایی و رویه‌ای صحبت کردیم.
طراحی آموزشی این دوره در گروه سواد بازی مرکز تربیت رسانه‌ای باران انجام شده است.

  • حسین غفاری

در ادامه جلسه قبلی، در جمع اولیای محترم پایه دهم دبیرستان مفید تهران (قیطریه) درباره انواع گونه‌ها و مضامین بازی‌های دیجیتال صحبت کردم و برخی ملاحظات تربیتی در انتخاب و استفاده از بازی‌ها را متذکر شدم.

  • حسین غفاری

در سومین روز از جلسات مجازی دانش‌افزایی اولیای محترم دبیرستان دوره اول پسرانه فرهنگ با موضوع «رسانه» و «تربیت» در سال جاری، با موضوع «بازی‌های دیجیتال» در خدمت والدین محترم پایه‌های هفتم، هشتم و نهم بودم.

  • حسین غفاری

در دو نشست مجازی (۱۲ و ۱۴ بهمن) همانند سال‌ گذشته، در جمع اولیای محترم دانش‌آموزان پایه دهم و یازدهم دبیرستان مفید تهران (قیطریه) درباره‌ی دلایل جذابیت بازی‌های دیجیتال و چهار گونه‌ بازیکن این بازی‌ها صحبت کردم و برخی پیشنهادهای تربیتی برای مدیریت بازی‌ها در خانواده را مرور کردم.

  • حسین غفاری

به لطف همکاران قدیمی و خوبم در مجتمع آموزشی توحید شهر مقدس قم، امسال در سه نشست مجازی (۳ و ۲۹ آذر و ۷ دی) با پدران و مادران بیش از ۱۰۰ نوجوان درباره اصول تربیت رسانه‌ای در خانواده و مسأله بازی‌های دیجیتال گفتگو کردم.
جمع بسیار خوب و پر انرژی این والدین متدین و آگاه، نویدبخش روزهای خوب تربیت رسانه‌ای در ایران است.

  • حسین غفاری

تربیت رسانه ای

در ادامه‌ی جلسه‌ی قبلی، در خدمت اولیای محترم دبستان الفبای تربیت اسلامی، درباره‌ی شیوه‌های مدیریت بازی در خانواده صحبت کردیم.

سرفصل مباحث در این جلسه مشابه این نشست بود: بازی، بازی نیست

  • حسین غفاری

به دعوت مدیریت محترم دبستان الفبای تربیت اسلامی، در جمع مادران و پدران گرامی این مجموعه‌ی آموزشی حاضر شدم و درباره‌ی «مدیریت بازی‌های دیجیتال در خانواده» صحبت کردم.

در این جلسه ضمن مرور بازی‌نگاشت «کودکان و بازی‌های دیجیتال» که دایرک منتشر کرده است، به مرور نظام‌های رده‌بندی سنی بازی‌ها در جهان و همچنین معرفی «راهنمای بازی‌های مهارت‌افزای میزان» پرداختم.

  • حسین غفاری

به عنوان یک «معلم» سواد رسانه‌ای که ده سال است در جلسات آموزشی اولیا و مربیان بیش از هر چیز بر روی «آداب مصرف رسانه‌ها» و «مدیریت رسانه در خانواده» تأکید می‌کنم، بارها با این سؤال مواجه شده‌ام که: «خودت در خانه با مصرف رسانه‌ای بچه‌هایت چه می‌کنی؟»
از طرف دیگر، تجربه‌ی من در شش سال گذشته به عنوان «پدر» یک جفت دوقلوی پسر و دختر برای خیلی‌ها که دوست دارند از شرایط خاص یک خانه‌ی دوقلودار سر در بیاورند جالب و شنیدنی است.
هر چند که مقوله‌ی تربیت آن‌قدر پیچیده و چندعاملی و زمانمند است که واقعاً موفقیت یا عدم موفقیت من در مدیریت رسانه در خانه‌ی خودم به این سادگی قابل مشاهده و اندازه‌گیری و الگوبرداری نیست، اما از باب شاهد مثال برای درس‌هایی که می‌دهم گاهی اوقات قابل اتکا است. در اینجا نکته‌ها و برش‌هایی از ماجراهای دوقلوها و رسانه در خانواده را می‌آورم که به نظرم قابل تأمل و مفید است. البته این‌ها برداشت‌های پدرانه‌ی من از ماجراهای دوقلوها و رسانه است. مادرها همیشه حرف‌های خودشان را دارند!

  • حسین غفاری

در جمع بچه‌های خوب پایه هفتم و هشتم دبیرستان خواجه نصیرالدین طوسی یک ساعتی درباره‌ی بازی‌ها و آن‌چه درباره‌ی آن می‌دانند ولی نمی‌دانند صحبت کردم.
یک کیسه هم اسباب‌بازی برایشان بردم که خاطرات دوران طفولیتشان زنده شود!
محتوای جلسه تا حد زیادی مشابه این نشست بود: بازی، بازی نیست

  • حسین غفاری
حالا دقیقاً ده سال شده است.
از اولین روزهایی که برای پیدا کردن جواب سؤالات همکارانم شروع به بررسی، مطالعه و مصاحبه با دانش‌آموزان کردم تا سر از رابطه‌ی آن‌ها و رسانه‌های نوین در بیاورم ده سال می‌گذرد. در این یک دهه، ده‌ها عنوان سخنرانی آماده کرده‌ام و صدها ساعت در جلسات مختلف اولیا و مربیان و نوجوانان به گفتگو و ارائه‌ی مطلب پرداخته‌ام. گزارش تعداد زیادی از این جلسات در همین پایگاه ازسرنوشت موجود است و عمده‌ی محتوای آماده شده را برای استفاده‌ی همگانی وقف کرده‌ام.
با این حال سرعت تغییرات در موضوع «رسانه و زندگی» آن‌چنان بالا بوده که هر گاه تصمیم گرفتم که محتوای تصویری پرده‌نگارهای جلساتم را مکتوب کنم، پشیمان شدم. چرا که در طول مدتی که مشغول به نگارش می‌شدم مجبور بودم دائماً در برخی جزییات و حتی کلیات بحث تجدیدنظر کنم تا طراوت خودش را از دست ندهد. البته حتماً ابوالمشاغل بودن و تنبلی هم در این تردید مؤثر بوده است. در هر صورت کمتر نوشته‌ام و بیشتر حرف زده‌ام.
سه گفتار درباره‌ی تربیت رسانه‌ای
بهار سال ۹۵ در سه جلسه‌ی متوالی در جمع محدود و خودمانی والدین کانون فرهنگی تربیتی مسجد چهارده معصوم علیهم‌السلام شهر مقدس قم، به ارائه‌ی زنجیروار سه مبحث مجزا در موضوع «تربیت رسانه‌ای» پرداختم:
حالا بعد از دو سال و چند ماه، بچه‌های قرارگاه فرهنگی-تربیتی خادمان ام‌ابیها سلام‌الله‌علیها محتوای آن سه جلسه را مکتوب کرده‌اند و با کمترین دخل و تصرف در لحن گفتار و سخنرانی، در قالب یک کتابچه‌ی ۱۶۰ صفحه‌ای برای خودشان چاپ زده‌اند. همتشان را می‌ستایم و بخاطر زحمتی که متقبل شده‌اند دستشان را می‌بوسم. اما مطابق سنتی که در ازسرنوشت پی‌می‌گیرم، جسارت کردم و اجازه گرفتم که فایل این کتابچه را برای استفاده‌ی عمومی منتشر کنم. مجدداً بزرگواری کردند و اجازه دادند. این روحیه‌ی جهادی‌شان را نیز می‌ستایم و قدر می‌دانم. اما چند نکته:
  • شاید من باید در ویراستاری نهایی این کار دخالت بیشتری می‌کردم و این دخالت باید منجر به بازنویسی کامل متن از حالت گفتاری به نوشتاری می‌شد. اما نه من وقت و حوصله‌اش را داشتم و نه دوستانم نیازی به آن احساس می‌کردند. لذا این کوشش را به همین شکلی که هست می‌پذیرم و از شما بخاطر نواقص ویرایشی آن عذر می‌خواهم.
  • سخنرانی‌های من کاملاً مبتنی بر تصویر است و فهم مطلب متکی بر دیدن پرده‌نگار. در لابلای متن، بارها به آن‌چه در معرضِ دیدِ شنونده (خواننده) قرار دارد اشاره می‌شود؛ اما متأسفانه همه‌ی تصاویر لازم در کتاب نیست. چون پیش از این فایل‌های این جلسات را منتشر کرده‌ام می‌توانید برای استفاده‌ی تکمیلی به همان‌ها مراجعه کنید.
  • امروز من هیچ‌کدام از این سه جلسه را جایی اجرا نمی‌کنم. هر کدام از این موضوعات یک یا دو بار بازبینی اساسی شده و به شکلی جدید درآمده است: «آداب مصرف رسانه‌ها»، «دوطرفه به قاضی‌رفتن» و «بازی، بازی نیست» آخرین ویرایش این سه موضوع است. شاید یکی از ریشه‌های بی‌میلی من به ویرایش دقیق این گفتارها هم همین بوده باشد. در هر صورت این حرف‌ها را من یک روزی زده‌ام و آن روز از نظر خودم کامل و دقیق بوده‌است. آن چه حق است بگیرید و آن چه باطل فرو گذارید.
    والامر الیکم
سه گفتار درباره‌ی تربیت رسانه‌ای

در ادامه‌ی جلسات اولین دوره «تربیت مربی سواد رسانه‌ای و فضای مجازی برمبنای نظام اندیشه دینی با محوریت آثار شهید مطهری» که مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی برگزار می‌کند، در یک بعدازظهر نفس‌گیر، در سه جلسه‌ی متوالی به تبیین و تشریح تاریخچه‌ی صنعت سرگرمی، بازی‌های ویدیویی و رسانه‌های اجتماعی پرداختم و با همراهی خوب خواهران و برادران حاضر در دوره، درباره‌ی فرصت‌ها و تهدیدهای شرایط رسانه‌ای موجود گفتگو کردیم.

  • حسین غفاری

حالا واقعاً وقت آن رسیده که از خودمان بپرسیم رده‌بندی سنی دقیقاً به چه دردی می‌خورد وقتی تقریباً کسی آن را اجرا نمی‌کند؟
البته من خودم بلدم برخی پاسخ‌های شایع به این پرسش طعنه‌آمیز را در ذهنم مرور کنم. خب بدک نیست. اما همه‌ی این موارد چند درصد از مخاطبان بازی‌ها را پوشش می‌دهد؟ با این حساب آیا به‌صرفه است که همه‌ی همت و توان تبلیغی و آموزشی‌مان را صرفاً بر ترویج رده‌بندی سنی بازی‌ها متمرکز کنیم و از «اصلِ مسأله» غافل شویم؟
اما «اصلِ مسأله» چیست؟
شاید بهتر است اول بپرسیم «مسأله‌ی چه کسی؟»
مسأله‌ی بازی‌سازان؟ مسأله‌ی بازی‌فروشان؟ مسأله‌ی بنیاد ملی بازی‌ها؟ یا مسأله‌ی پدر و مادرها؟

  • حسین غفاری

مدیریت بازی در خانواده

در ادامه جلسه‌ی قبل، در خدمت والدین دانش آموزان پایه هشتم دبیرستان خواجه نصیرالدین طوسی (منطقه ۵ تهران) بودم و درباره‌ی بازی‌های دیجیتال با آن‌ها گفتگو کردم.
آن‌چه در این جلسه ارایه شد، ویرایشی جدید از پژوهشی قدیمی درباره‌ی حضور بازی‌های دیجیتال در زندگی بچه‌های ماست. محتوای ارایه شده در این جلسه در چهار فصل دسته بندی شده است:

  • بازی، رسانه‌ی کامل: مختصری درباره‌ی اهمیت بازی‌های رایانه‌ای
  • زیر پوست شهر: مروری بر آمار و ارقام مصرف بازی در کشور
  • ترفندهای پشت پرده: بررسی اثربخش‌ترین ترفندهای بازی‌های موبایلی در جذب مخاطب
  • مدیریت بازی در خانواده: معرفی رویکرد منظومه‌ای به مدیریت بازی در خانواده و راهنمای عملیاتی آن

در صورت تمایل می‌توانید فایل پرده‌نگار این جلسه را از پیوند زیر دریافت کنید:

بازی، بازی نیست

  • حسین غفاری

بازی، بازی نیست

مثل سال‌های گذشته در یک جلسه‌ی صمیمی در خدمت والدین دانش آموزان پایه هفتم دبیرستان خواجه نصیرالدین طوسی (منطقه ۵ تهران) بودم و درباره‌ی بازی‌های دیجیتال با آن‌ها گفتگو کردم.
آن‌چه در این جلسه ارایه شد، ویرایشی جدید از پژوهشی قدیمی درباره‌ی حضور بازی‌های دیجیتال در زندگی بچه‌های ماست.

  • حسین غفاری