به دعوت مدیریت محترم مدرسه پسرانه سراج معین در یک نشست هم‌اندیشی با همکاران محترم مقطع متوسطه اول، درباره اصول و چهارچوب‌های بکارگیری رسانه‌ها در مدرسه و نحوه استفاده از ابزارهای رسانه‌ای در فرایند یادگیری و آموزش مجازی گفتگو کردیم.

❓ سوال: پسر👦 ۱۳ ساله‌ای که علاقه‌ی شدیدی پیدا کرده به🎶 آهنگ‌های رپ و اصطلاحاً دارک  ...
حتی تمایل و علاقه‌ی شدیدی داره به این مدل شعر گفتن... بسیار پیگیر شده و آموزش‌ها رو از اینترنت می‌بینه که چطور شعر بگه...

✅ برای پاسخ به این سؤال باید نکاتی را به طور کلی بیان کرد:

1⃣ نوجوان شناسی
هر خانواده‌‌ای که نوجوان دارد یا حتی آنهایی که بچه‌هایشان هنوز کوچکند، نسبت به موضوع نوجوانی اطلاعات کسب کنند. نسبت به تغییرات جسمی، روحی، نیازهای متفاوت نوجوان با کودک و ... یعنی نوجوان شناسی که با مطالعه📚 و شرکت در کارگاه و کلاس شدنی است.

2⃣ حساسیت به موقع نسبت به عادت‌های رسانه‌ای نوجوان
حساسیت نسبت به عادت‌های رسانه‌ای نوجوان خوب است، ولی این اتفاق معمولاً زمانی میفتد که بین خانواده و فرزند فاصله افتاده است، یعنی به خاطر عدم مدیریت فرزندانمان در فضای مجازی، 📱 بچه‌ها دارای یک حیاط خلوت رسانه‌ای شده‌اند و ناگهان روزی می‌رسد که می‌بینیم بچه‌هایمان به فلان گروه موسیقی، پویانمایی📺 و.... علاقه‌مند شده‌اند. ما نباید اصلاً بگذاریم کار به اینجا برسد و در آن زمان حساسیت صرف کافی نیست. بهتر است اعضای خانواده 👨‍👩‍👧‍👦 با هم حافظه رسانه‌ای مشترک داشته باشند.

3⃣ نگاه منظومه‌ای به مسئله
در این سؤال، مادری هست که با نوجوان علاقه‌مند به رپ🎵 روبروست. مادر محترم باید دقت داشته باشد که به احتمال زیاد در کنار این علاقه به موسیقی دارک، علاقه و پیگیری رمان📘 یا داستان‌های کمیک دارک، یا علاقه به شخصیت‌های منفی فیلم‌ها 🎞یا بروز هیجانات منفی در بازی‌های پر زد و خورد هم شکل گرفته است. این یک منظومه رسانه‌ای است که فرزند شما گرفتار آن شده و نباید توقع داشت با یک چیزی شبیه قرص💊 سریع مرتفع شود. باید برای جمیع عادت‌های رسانه ای او درمانی داشت. اگر نگاه منظومه‌ای به این گرفتاری‌ها نداشته باشیم بعید نیست چند سال دیگر -خدای ناکرده- از وابستگی فرزندمان به مواد دخانی یا افیونی و ... حیرت کنیم.😰

4⃣ مسئله موسیقی را چگونه حل کنیم؟

🔺 گام اول: باید زیست بوم رسانه‌ای و موسیقایی سالم برای بچه خود بسازیم. بخشی توسط خانواده👨‍👩‍👧 است و بخشی توسط مدرسه

🔺 گام دوم: روشن کردن شفاف مرزهای موسیقی حلال و حرام و احکام آن برای بچه‌ای که دارد بالغ می‌شود.

🔺 گام سوم: مفیدسازی میل و عطش بچه به آن چیزی که نسبت به آن کشش دارد:
یعنی تلفیق کردن کارهای مفید آموزنده با فعالیت‌های جاری فرزند با هدف درمان. اگر آقا پسر علاقه به شعر گفتن دارد، شروع کنید با بچه شعر گفتن و وارد شدن به کاری که بچه به آن میل دارد. حتی اگر خودتان در این زمینه اطلاعاتی ندارید می‌توانید درباره شعرهایی که گفته با او گفتگو🗣 کنید و به او نزدیک شوید و اشکالات کارش را به او گوشزد کنید.

🔺 گام چهارم: صحبت در مورد موسیقی رپ یا موسیقی به طور کلی. تاریخچه، کارکردها، حاشیه‌ها، جایگاه هنری و ... و مقایسه آن با موسیقی‌های اصیل و ...

در یک صبح سرد پاییزی، در اردوگاه امام خمینی (ره) شهرستان لواسانات، در جمع گروهی از معلمان و مربیان برگزیده کشور عراق حاضر شدم و درباره ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس و چهار گام موفقیت در تربیت رسانه‌ای صحبت کردیم.

در این جلسه صمیمانه، بار دیگر متوجه ارزشمندی تجربه تربیت رسانه‌ای در ایران و ظرفیت تربیتی بالای آن برای انتقال به کشورهای اسلامی شدم.

به دعوت معاونت محترم فرهنگی، هنری و تربیت بدنی مجموعه مدارس سما، در جمع راهبران و مدیران فرهنگی این مدارس از سراسر کشور حاضر شدم و درباره ضرورت پرداختن به تربیت رسانه‌ای در مدارس و راهبردها و چالش‌های آن گفتگو کردیم.

در این جلسه که در شهر کرج برگزار شد، حاضران با دستاوردهای مرکز تربیت رسانه‌ای باران در تولید محتوا و آموزش آن به خانواده‌ها، مربیان و دانش‌آموزان آشنا شدند.

امروز توفیق داشتم به دعوت اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان، در اولین دوره تربیت مربی جهاد تبیین ویژه هادیان فرهنگی خوزستان حاضر شدم و در دو نشست گرم و پر هیجان، به تحلیل شرایط رسانه‌ای زندگی جوانان و نوجوانان با رویکرد شناختی پرداختم و راهبردهای مواجهه مؤثر با دنیای تازه‌ها و نحوه تبدیل نیوز به اخبار را مرور کردم.
در گوشه و کنار ایران، زحمات زیادی برای تعلیم و تربیت کشیده می‌شود. جمع دویست نفره‌ی معلمانی که امروز دیدم انصافاً با انگیزه و علاقمند به موضوع بودند. اما معمولاً زمان کافی و شرایط درست برای ارتقای علمی و عملی مهیا نمی‌شود.

جا دارد از میزبانی شایسته برادران و سروان ارجمندم در اداره کل آموزش و پرورش خوزستان در این سفر کوتاه قدردانی کنم.

به دعوت برادران گرامی در معاونت متوسطه وزارت آموزش و پرورش در جمع مدیران محترم مدارس از سراسر ایران حاضر شدم و در چهار نشست مجزا در دوره «شیوه‌های نوین مدیریت در آموزش و پرورش» که در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار می‌شد، آخرین یافته‌ها و راهبردهای تربیت رسانه‌ای را در جمع همکاران محترم تبیین کردم.

برای اولین بار، دوره‌های تخصصی «مربیگری تربیت رسانه‌ای» برای عموم علاقمندان به معلمی و مربیان گرامی در چهار زمینه تخصصی موسیقی، بازی، سینما و اینترنت، در تابستان ۱۴۰۱ برگزار می‌شود. پیش از برگزاری چهار دوره تخصصی مُربّیانه، با هدف آشنایی علاقمندان با مبانی تربیت رسانه‌ای و آمادگی معلمان و مربیان گرامی برای مربیگری تربیت رسانه‌ای، یک دوره فشرده مبانی مربیگری تربیت رسانه‌ای در دو هفته پایانی خردادماه ۱۴۰۱ به شکل مجازی برگزار خواهد شد که حضور در آن مقدمه‌ای ضروری برای آغاز فعالیت در مسیر تربیت رسانه‌ای باران است.
افتخار دارم در این دوره مقدماتی در کنار اساتید ارجمندم آقایان مدرسی، سادات و حق‌پناه به طرح مبحث «یادگیری همیارانه: مبانی طراحی و مهارت‌های اجرای یادگیری فعال در کلاس درس» و «مسیر تربیت رسانه‌ای: آشنایی با چهار مرحله ارتقای تربیت رسانه‌ای» می‌پردازم.

در دومین جلسه از جلسات دانش افزایی دبیرستان دوره اول پسرانه فرهنگ، در جمع اولیای محترم پایه هفتم به موضوع راهبردها و روش‌های صیانت از فرزندان در فضای مجازی پرداختم.

این مبحث برشی از دوره جامع «رشدانه۱۴۰۰» است.

امروز توفیق داشتم به دعوت مدیریت محترم رادیو معارف در جمع اساتید، فضلا و همکاران قدیمی خودم در شورای طرح و برنامه رادیو معارف حاضر شوم و چکیده‌ای از چشم‌انداز سواد رسانه‌ای در ایران را با برادران بزرگوار خودم به اشتراک بگذارم.

رادیو معارف به عنوان رسانه‌ی مرجع و پیشرو در طرح مباحث تربیتی و خانوادگی با رویکرد اسلامی شناخته می‌شود و از ابتدای دهه ۹۰ با پرداختن به موضوع «تربیت» و «رسانه» در این زمینه پیشتاز بوده است. ان‌شاءالله در ماه‌های آتی شاهد حرکت منسجم‌تر این رسانه دینی در مسیر «تربیت رسانه‌ای» خانواده‌مدار باشیم.

امسال هم مانند سال‌های گذشته توفیق دارم که جلساتی را در جمع اولیای محترم دبیرستان دوره اول پسرانه فرهنگ به موضوعات مختلف مربوط به «رسانه» و «تربیت» بپردازم.
امروز در اولین جلسه مجازی سال جاری، با موضوع زندگی مبانی تربیت رسانه‌ای و اصول برنامه‌ریزی و قانون‌گذاری رسانه‌ای در خانواده در خدمت والدین محترم پایه هفتم بودم.

آیا می‌توان مراحلی را برای ارتقای گام به گام مهارت «انتخاب آگاهانه و کاربری مسئولانه» کودکان و نوجوانان در مواجهه با دنیای رسانه‌ها پیشنهاد داد؟ آیا نظام تعلیم و تربیت می‌تواند دستورالعملی برای اطمینان از تحقق مراتب تربیت رسانه‌ای در دانش‌آموزان داشته باشد؟
به نظر می‌رسد پاسخ سهل و ممتنع این سؤالات به نوعی در خود شعار تربیت رسانه‌ای مستتر باشد. انتخاب‌گری، آگاهی، کاربری و مسئولیت‌پذیری همان چهار رکن اصلی این تعریف است که اگر بتوان برای آن حد و حدودی تعیین کرد و شرایط و الزامات تحقق آن را تبیین نمود، ایده‌ی «مسیر تربیت رسانه‌ای» خودش را بهتر نشان خواهد داد.

در هفتمین کنگره ملی همفکری بسیج دانش‌آموزی که با حضور نمایندگان دختر و پسر از همه استان‌ها برگزار شده بود، در جلسات جداگانه‌ای روزهای ۲۹ و ۳۰ آبان، با بچه‌ها درباره ضرورت تجهیز به سپر دفاعی در مواجهه با دنیای رسانه‌ها صحبت کردم. در این کلاس‌ها برای اولین بار، مسیر چهار مرحله‌ای رسیدن به انسان تراز تربیت رسانه‌ای را با دختران و پسران بسیجی به گفتگو گذاشتیم.

این جلسات در اردوگاه شهید باهنر و لانه جاسوسی سابق آمریکا برگزار شد.

واقعاً مشکل اخلاقیات با رسانه‌ها چیست؟
آیا ایرادی در ذات رسانه‌های نوین وجود دارد یا صرفاً برخی هنجارشکنی‌ها و عبور آن‌ها از مرزهای اخلاقی ایجاد مشکل می‌کند؟
اگر این مشکل ناشی از تعریف و ساختار یک رسانه باشد (فرم رسانه‌ای) طبیعتاً امکان بکارگیری آن متناسب با معیارهای اخلاقی وجود ندارد. اما اگر ایراد از موضوعات و مضمون‌های مطرح شده در رسانه باشد (محتوای رسانه‌ای) احتمالاً می‌توان با دخل و تصرف در آن، زمینه‌ی کاربست اخلاقی رسانه‌ها را فراهم کرد.

به دعوت برادران عزیزم در مدرسه مسجدمحور حضرت ابوالفضل (ع) در محله میدان قزوین شهر تهران، در جمع والدین گرامی دانش‌آموزان این مدرسه-مسجد حاضر شدم و در یک جلسه دو ساعته به سؤالات تربیتی خانواده‌ها در مورد فعالیت‌های رسانه‌ای فرزندانشان پاسخ گفتم.

تمامی والدین گرامی این مجموعه در دوره «رشدانه ۱۴۰۰ [مهرماه]» مرکز تربیت رسانه‌ای باران به شکل مجازی شرکت کرده بودند و این جلسه به نوعی جمع‌بندی مباحث این دوره محسوب می‌شد.

عید غدیر امسال اولین سالگرد تأسیس مرکز تربیت رسانه‌ای باران را جشن گرفتیم. در طول این یکسال از بیش از ۱۲۰ شهر کشور، حدود هفت هزار نفر در کلاس‌های آموزشی باران شرکت کردند که حدود ۲۵ درصد آنان از خارج از تهران و ۷۵ درصد هم از خود تهران بودند.
لایه‌هایی از مخاطبان که ما آن‌ها را تا به امروز در انواع دوره‌های آموزشی مجازی پوشش داده‌ایم لایه کودک و نوجوان، لایه خانواده (یعنی پدر و مادر) و لایه مدرسه (یعنی معلم و مدیر و مربی) است. البته لایه چهارم و پنجمی هم هست که تا  امروز به صورت متمرکز در آن وارد نشدیم که شامل لایه نخبگان و فرهیختگان دانشگاهی و لایه سیاست‌گذاران می‌باشد.