به دعوت سروران ارجمند در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان غربی، در جمع مدیران دستگاه‌های اجرایی شهر ارومیه به شکل مجازی حاضر شدم و درباره تحولات ناشی از انقلاب اطلاعاتی و نظم سایبرنتیک حاکم بر جهان در دهه‌های اخیر صحبت کردم و الزامات دفاع سایبری در چهار لایه زیرساختی، خدمات پایه، رسانه‌های اجتماعی و محتوا تبیین کردم.

به دعوت سروران ارجمند در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان و به مناسبت روز ارتباطات و روابط عمومی، در یک جلسه سخنرانی مجازی در خدمت مدیران و کارشناسان روابط عمومی دستگاه‌های دولتی استان گلستان بودم.

در این جلسه به ده آموزه‌ی مهم سواد رسانه برای اثربخش کردن فعالیت روابط عمومی‌ها اشاره کردم.

تربیت رسانه‌ای مساوی با سواد رسانه‌ای نیست. اگر سواد رسانه به بهترین شکل آن محقق شود و  آنگونه که باید در تار و پود آموزش و پرورش ایران جاری شود، باز هم تربیت رسانه‌ای محقق نمی‌شود.  البته سواد رسانه‌ای یک لایه دانشی را در بعضی از ساحت‌های تربیتی پوشش می‌دهد. ولی الزاماً با توسعه سواد رسانه‌ای به تربیت رسانه‌ای دست نمی‌یابیم. سواد رسانه‌ای یکی از مقدمات و ملزومات تربیت رسانه‌ای است؛ اما وقتی اصل و فرع جابجا شود، آموزش و پرورش می‌پندارد که در صورت پر رنگ کردن سواد رسانه‌ای، تربیت رسانه‌ای محقق خواهد شد.

اواخر بهمن‌ماه ۹۷ افتخار داشتم تا در یازدهمین رویداد نوآوری‌های آموزشی چهارسوق به عنوان یکی از هشت سخنران اصلی به صحبت بپردازم. موضوعی که از میان سرفصل‌های پیشنهادی من در طول دو ماه رفت و برگشت با مربیان عزیز سخنرانی در چهارسوق نهایی شد «از سواد رسانه‌ای تا تربیت رسانه‌ای» بود. متنی که بعد از چهار بار ویرایش در ۱۶۰۰ کلمه آماده شد و من در کمتر از سیزده دقیقه آن را اجرا کردم.
ضمن دعوت از شما برای تماشای فیلم این سخنرانی، متن کامل آن را نیز منتشر می‌کنم:

من به عنوان معلم باید بتوانم به شاگردانم «سواد دیجیتالی» و «سواد اطلاعاتی» بیاموزم. اما در حال حاضر من در کلاسم نمی‌توانم بگویم موبایل، لب تاپ و اینترنت را باز کنید و سرچ کنید؛ نمی‌توانم بگویم، چون برای فضای مدرسه و رابطه معلم و شاگردی حرمتی قائل هستم. همینطور که دانش‌آموز شروع می‌کند به سرچ کردن، فضای مجازی چه پیشنهاد‌هایی به او می‌دهد؟
من برای حل این مشکل در مدرسه‌ی خودم مجبورم فیلترینگ داخلی و سیستم پایش محتوا بگذارم. وظیفه حاکمیت پس چه شد؟
این‌ها چالش‌هایی است که «سواد رسانه‌ای» نمی‌تواند حل کند. برای حل کردن آن باید برویم زیرساخت‌های استفاده امن و سالم و مفید را راه‌اندازی کنیم.

به دعوت برادران عزیزم در مؤسسه فرهنگی هنری خواجه نصیرالدین طوسی، در دوره تربیت مبلغ و مروج سواد رسانه در شهر مقدس قم حاضر شدم و برای حاضران در جلسه درباره‌ی ضرورت توجه تربیتی به رسانه و احیای امر تربیت رسانه‌ای در خانواده صحبت کردم.
محتوای جلسه ترکیبی از این دو جلسه بود:

از سواد رسانه‌ای تا تربیت رسانه‌ای
::
خانواده و تربیت رسانه‌ای

در آخرین هفته‌های سال ۱۳۹۷ به همراه برادر و سرور ارجمندم استاد دکتر سعید مدرسی، ۱۲ قسمت برنامه رادیویی سایه‌روشن با موضوع مدیریت رسانه در خانواده ضبط کردیم که در هفته اول و دوم اردیبهشت ۹۸ از رادیو معارف (موج FM ردیف ۹۶ مگاهرتز) پخش شد.

[پشت صحنه ضبط برنامه سایه روشن]

این فصل از برنامه سایه‌روشن را -به ترتیب قسمت‌های پخش شده- به این شرح بشنوید:

امروز افتخار داشتم تا در یازدهمین رویداد نوآوری‌های آموزشی چهارسوق به عنوان یکی از هشت سخنران اصلی به صحبت بپردازم. موضوعی که از میان سرفصل‌های پیشنهادی من در طول دو ماه رفت و برگشت با مربیان عزیز سخنرانی در چهارسوق نهایی شد «از سواد رسانه‌ای تا تربیت رسانه‌ای» بود. متنی که بعد از چهار بار ویرایش در ۱۶۰۰ کلمه آماده شد و من در کمتر از سیزده دقیقه آن را اجرا کردم. تجربه‌ای عجیب و به‌یادماندنی از همکاری با یک گروه واقعاً حرفه‌ای و مهربان که بدون چشم‌داشت و مخلصانه برای ارتقای تعلیم و تربیت ایران تلاش می‌کنند.

امروز در هشتمین نشست نقد و اندیشه که مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار می‌کند به نیابت از یک استاد معزز و دانشمند که عذر حضور داشتند شرکت کردم و دو ساعتی به همراه مهمانان دیگر درباره‌ی «نهضت تولید محتوا و سواد رسانه‌ای» گفتگو کردیم.
گزارش مختصری از این نشست را روابط عمومی ارگان مربوطه در این صفحه منتشر کرده است. البته همان‌طور که احتمالاً استحضار دارید چنین گزارش‌های رسمی و بی‌مزه‌ای نمی‌تواند فضای جلسه و گفتگوها را منتقل کند. چند تا ویدیوی کوتاه هم از این جلسه منتشر شده که آن‌ها هم حکم یادگاری دارد و کارکرد علمی و اندیشه‌ای ندارد:

برای آن دسته از مخاطبان محترم که پیش از این با دیدگاه‌های نگارنده درباره‌ی سیم‌کش‌ها آشنایی دارند قابل پیش‌بینی است که فضای گل و بلبلی در جلسه حاکم نبود و از حضور بنده آبی برای میزبان گرم نشد. این هم از عوارض طبیعی دوره‌گردی‌های پیام‌بران پاره‌وقت است!
اگر حوصله داشتید می‌توانید فیلم کامل این جلسه‌ی طولانی را در این نشانی ببینید:

فیلم کامل جلسه هشتم از سلسله نشست های نقد و اندیشه

به دعوت برادران گرامی در بسیج دانشجویی دانشگاه رفسنجان، در یک روز آفتابی و سرد، در اردوگاه پوشیده از برف آبعلی حاضر شدم و در چهار نشست متوالی با خواهران و برادران عزیز دانشجو درباره‌ی تعریف، کارکردها و سطوح سواد رسانه‌ای گفتگو کردیم.
خلاصه آن‌که دمیدن روح امید و زدودن غبار افسردگی از چهره‌ی جوانان این سرزمین وظیفه‌ی هر معلم و آموزگاری است که تربیت را نه شغل، که عشق خود می‌داند.

مباحث مطرح شده در این نشست تا حد زیادی مشابه این جلسه بود.

[تصویر: جلد روزنامه آرمان امروز - ۳ دی ۹۷]

حاکمیت همان‌سان که در زمینه‌ی تأمین امنیت و سلامت جامعه وظایف غیرقابل چشم‌پوشی و غیرقابل واگذاری دارد، در حوزه تربیت نیز که ضامن حفظ و رشد و تعالی منابع انسانی سرزمین مادری است، وظایفی دارد که تا آن‌ها را انجام ندهد انتظار عاملیت از مردم در این حوزه نمی‌تواند داشته باشد.

اگر بخواهیم طرح آموزش سواد رسانه‌ای را در دبستان برای بچه‌ها و والدین اجرا کنیم چه سرفصل‌هایی را باید لحاظ کنیم؟

به دعوت مربیان محترم مدرسه‌ی فرهیختگان سراج در جمع اولیای محترم پایه‌ی ششم و هفتم این مدرسه حاضر شدم و درباره‌ی تربیت رسانه‌ای در خانواده صحبت کردم. در این جلسه ویرایش دوم از مبحث «خانواده و تربیت رسانه‌ای» را ارائه کردم که نسبت به ویرایش اول تغییرات زیادی داشته و مفصل‌تر شده است.