از سر نوشت :: حسین غفاری

روایت‌های بی‌گاهِ یک پیام‌برِ پاره‌وقتِ دوره‌گرد

فهرست
x
x
خرده ادراکات
  • ۱۳ مهر ۰۱

    ▪️سالروز شهادت حضرت ابی‌محمد، حسن بن علی بن محمد، ابن‌الرضا (علیه و علی آبائه السلام) بر شما تسلیت باد.

    ♨️در سال‌های اخیر تلاش‌های پراکنده‌ای برای بصری کردن وقایع تاریخی مقدس، با هدف ملموس ساختن موضوعات کهن برای نسل جوان و نوجوان رخ داده است. این تلاش‌ها که در شکل سنتی به ترسیم شمایل معصومان یا پرده‌نگاری‌های عاشورایی محدود می‌شد، با خلاقیت هنرمندان معاصر برای عبور از احتیاطات شرعی، به قله‌هایی همچون آثار حسن روح‌الامین ختم شده که کیفیت آثار، حس و حال اجرا و زاویه دید و روایت خاص او از وقایع، در این سال‌ها بسیار بازتاب یافته است.

    ⚠️مثل هر کار تازه‌ای، در کنار فرصت‌های این تصویرسازی‌ها، باید مراقب آسیب‌های احتمالی آن هم باشیم. مثلاً جانشین‌سازی یک تصور واحد از صحنه‌ای تاریخی به‌جای توسعه درک‌های متعدد از آن واقعه نزد مخاطبان با سطوح معرفتی مختلف؛ یا بسنده کردن به زاویه و عمق دید هنرمند در شناخت آن صحنه یا واقعه تاریخی. همچنین اگر در این میان خطایی هم در تصور یا تصویر هنرمند رخ بدهد، بعداً به سختی می‌توان آن را از ذهن مخاطب پاک کرد.

    🎨برای نمونه نگاهی به آخرین نقاشی دیجیتال 🖌️هنرمند وارسته و نازک‌خیال حسن روح‌الامین بیندازیم که به مناسبت هشتم ربیع‌الاول، صحنه‌ی نماز حضرت حجت ابن الحسن (عج) بر پیکر پدرشان امام حسن عسکری (ع) را در این روز ترسیم کرده است. طبق نقل تاریخی امام مهدی (عج) که در این هنگام کودکی پنج ساله بودند، عموی خود، جعفر بن علی (که بعدها به جعفر کذاب معروف شد) از اقامه نماز بر پیکر پدر کنار زدند و خود برای ایشان نماز اقامه کردند.

    🔍با دقت به این نقاشی نگاه کنید. جعفر بن علی در این نقاشی چند ساله به تصویر کشیده شده است؟
    ❓۵۰؟ ۶۰؟ ۷۰؟!
    💡این در حالی است که می‌دانیم امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ ق. در ۲۸ سالگی به شهادت رسیده‌اند و جعفر اختلاف سنی جدی با ایشان نداشته و به احتمال قریب به یقین کوچکتر از امام بوده است.

    🤔در اینجا یک بی‌دقتی کوچک هنرمند نقاش، تصور مخاطب را از واقعیت تاریخی دگرگون می‌کند و فهم او را در این نقطه متوقف نگه می‌دارد. اینکه جعفر کذاب یک جوان بیست و چند ساله‌ی خام خیال و در سودای غصب زعامت شیعیان باشد فرق دارد با آن‌که او را پیرمردی مسن بدانیم که بر سنت عربی به عزای برادر ایستاده و در ظاهر میراث‌دار او بوده است.

    🚦فرایند «تصویری شدن» تاریخ مقدس، اگر از اساس قابل تردید نباشد، این قدر هست که باید با الزامات معرفتی فراوانی همراه شود تا رهزن نباشد.

    وَ لِلّٰهِ الْحَمْد

  • ۷ مرداد ۰۰

    نامه اعتراضی جمعی از شترداران و بازرگانان بغداد به جناب موسی بن جعفر، بزرگ طایفه علویان

    ای پسر پیغمبر خدا؛
    در میان بزرگان شهر بعد از انتشار شایعاتی درباره فرموده‌ی شما به جناب «صفوان بن مهران» آشوب و تشویشی در گرفته است.
    چنین روایت کرده‌اند که حضرتتان از مراوده اقتصادی جناب صفوان با خلیفه بزرگ و کدخدای مشرق زمین، جناب هارون الرشید ناخرسندید.
    آیا بغیر این است که زنده نگه داشتن دین جد شما به آباد بودن مملکت اسلامی و پایداری مناسک و شعائر الهی میسر است؟
    آیا در این دوران طلایی حکومت بنی‌عباس که از چین و هند تا دروازه‌های بیزانس تحت سلطه‌ی خلافت اسلامی قرار دارد، حرکت یکتا امپراطور مقتدر مسلمانان به قصد انجام اعمال حج، چیزی بجز مجد و عظمت اسلام را نوید می‌دهد؟
    آیا به این فکر کرده‌اید که اگر عملی خداپسندانه مثل «کمک به یک مسلمان برای انجام حج» را تعبیر به «مشارکت در بقای ظالم» بفرمایید، آن وقت تکلیف این همه تاجر و بازرگان و کاسب خرده‌پا که هر روز امیدوار به مراوده تجاری با دستگاه ثروتمند و باشکوه خلافت هستند چه می‌شود؟ آیا شما جواب زن و بچه‌های مظلوم آن‌ها را می‌دهید اگر با امتناع از داد و ستد با دربار شب‌ها سر گرسنه بر بالین بگذارند؟
    شما که پسر پیغمبر و محترم در میان مردمان هستید آیا نترسیدید که اگر جناب صفوان، که از شترداران خوش‌نام و مشهور هستند، از همکاری با خلیفه امتناع کنند چه بر سرشان می‌آید؟
    از حضرتتان انتظار زمان‌شناسی بیشتری داشتیم تا در این ایام که سپاهیان اسلام در مرزهای روم با کفار در حال مبارزه هستند، چنین تزلزلی در پشت جبهه‌ها ایجاد نفرمایید.
    در هر صورت صنف شترداران و بازرگانان بغداد که جمع کثیری از مردم و کسبه محترم را نمایندگی می‌کند از عمل به این توصیه جنابعالی معذور است و امیدواریم که بدبینی به خلیفه بزرگ را کنار بگذارید و اتحاد مسلمانان را خدشه دار نفرمایید.

    والسلام
    مردادماه۱۴۰۰

    پ.ن:
    داستان مشهور «صفوان جمال»

  • ۱۱ فروردين ۰۰

    متأسفانه در جدل غیرخردمندانه و کاملاً سیاسی این روزها، وظیفه مستقیم دولت در آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای نادیده انگاشته می‌شود.
    هر چند که این نکته قابل تأیید است که آموزش رسانه‌ای و تربیت رسانه‌ای حتما باید هسته خانواده را هدف قرار بدهد؛ اما برای اعمال صحیح تربیت رسانه‌ای، خانواده به سه چیز نیاز دارد: آموزش، ابزار و پشتیبانی؛ که هر سه هم موکول به اراده‌ی جدی دولت است.

    دولت جمهوری اسلامی چه وظایفی در تربیت رسانه‌ای دارد؟

    الف) آموزش: شامل طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها از سطح دانش تا بینش و گرایش و کنش
    ب) ابزار: مثل اینترنت سما، درگاه‌های ویژه کودک و نوجوان، سامانه‌های هدایت مصرف رسانه و ...
    ج) پشتیبانی: مقررات‌گذاری به نفع تربیت (مثل همان ماجرای اینترنت شبانه و ...)

    البته با فرض زندگی در دوران طاغوت،‌ و بدون محقق شدن هیچ یک از موارد سه گانه بالا، هرگز مسئولیت تربیت از گرده خانواده رفع نمی‌شود. فقط ما به ازای ناتوانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، بر شدت درجه آتش جهنم بر طاغوت و طاغوتیان افزوده خواهد شد!

  • ۲۸ مهر ۹۹

    از «مومو» خوشم آمد.
    حربه‌ی مفید و مؤثری برای ترساندن بچه‌ها و خانواده‌ها از واتساپ! مثل همان «لولو» که مادربزرگ‌ها ما را از آن می‌ترساندند که سراغ خوراکی‌های ته انباری نرویم!

    مقابله با آن هم ساده است. اگر خانواده‌ها آموزه‌های تربیتی را در سطح قصه شنگول و منگول در خانه پیاده کنند، «مومو» راه به جایی نمی‌برد:
    در را به روی غریبه باز نکنید؛
    شماره غریبه را مسدود کنید؛
    پیام غریبه را جواب ندهید.

    سخت است؟

x
x
دسته‌بندی نوشته‌ها

مرغ بسم الله
نقاشی‌خط «مرغ بسم الله» اثر شادروان رضا مافی
 
...
از سر نوشتن آرزوی دیرینه‌ی همه‌ی بندگانی است که مبتلا به معصیتی هستند؛
و چه نعمتی از این بالاتر که انسان هزار بار هم که توبه بشکند، از سر تواند نوشت.

...
بارها از سر نوشته‌ام؛ این‌جا و آن‌جا:
روزگار دانشجویی و سال‌های دور از خانه با هویتی مجازی در مهرآب می‌نوشتم.
مهرآب
و هم‌زمان با مرتضی و ما مشق عشق می‌کردم.
مرتضی و ما
بعدها دل‌شدگان را ساختم
دل شدگان
و به ول‌شدگان پرداختم
ول شدگان
تا عاقبت در راوی آرام گرفتم.
راوی
اما می‌دانم که در نهایت انسان را از سر نوشت گریزی نیست.
هدر

::
وبلاگ‌های گذشته‌ام غالباً در دسترس نیستند. اما همه‌ی نوشته‌های آبرومندانه‌ی آن‌ها را یک‌جا در این‌جا جمع کرده‌ام. آن‌قدر که مقدور بوده نظرات خوانندگان قدیمی را هم آورده‌ام. هر چند که محتوای برخی نوشته‌ها و نظرها کاملاً مرتبط با فضای آن وبلاگ‌های دیگر بوده و جدایی آن‌ها از بستر اصلی انتشارشان به درک مطلب آسیب زده، اما چاره‌ای نبود. از سر نوشتن همیشه این دردسرها را هم دارد.
::
در بایگانی «از سر نوشت» هر چه به عقب می‌روی، نویسنده جوان‌تر بوده‌است و پر شورتر و احتمال لغزش در قلم‌ش بیش‌تر. خطاها را به جوانیِ باخته‌اش ببخشید.
::
سعی نکردم در جمع آوری یادداشت‌ها در متن آن‌ها دست ببرم. همه با همان رسم‌الخط و لحن و بیان آورده شده و اگر ضعفی هست -که هست- از دریچه‌ی چشم یک باستان‌شناس به خرده سفال‌های باقی مانده از عهد قدیم بنگرید که حلقه‌ای از حلقه‌های رشد و تحول بشر را می‌نماید.
::
سعی کرده‌ام با فهم امروزم در نوشته‌های دیروزم بنگرم. دسته‌بندی مطالب و برچسب‌گذاری آن‌ها تازه است. مطمئنم که در آن خطا وجود دارد. حتماً در ارجاع‌های میان‌متنی، پیوندهایی شکسته و تصاویری مفقود است. هر کدام را که تذکر دهید اصلاح خواهم کرد ان‌شاءالله. هر زمان هم که نوشته‌ی دیگری از گذشته یافتم آن را در جای خودش خواهم گذاشت.
::
زیاده عرضی نیست. جز این چند جمله‌ی ماندگار از سید و معلم شهیدمان:
 
نه برادران! چیزی عوض نشده‌است و هنوز هم اُس‌الاساس بنای انقلاب اسلامی بر مبارزه است و هنوز هم ما محتاج هستیم که روح حماسه و ایثار را در میان مردم زنده نگاه داریم، بسیج را تقویت کنیم، اسلحه بسازیم، عاشورا را حفظ کنیم، فرهنگ مصفای عاشوراییٍ جبهه‌های جنگ را اشاعه دهیم و خود را برای یک نبرد طولانی و همه‌جانبه با شیطان آماده کنیم...
سیدمرتضی آوینی رحمه‌الله علیه
آینه‌ی جادو، جلد دوم، مقاله‌ی اول
۱۳۶۷ه.ش
 

نیمه مهرماه نود و دو
غره‌ی ذیحجه الحرام سی و چهار

سایه مرغ بسم الله
 
 
دکان جدیدی باز کرده‌ام نبش همین راسته که تصویر پراکنی می‌کند و برای‌ آن چند تا هدف دارم که از همه مهم‌ترش تجربه‌ی قالب بیان محتوا به روشی غیر از نوشتن است. هر چند که نه دوربین درست و حسابی دارم و نه وقت زیاد و خالی. اما فکر می‌کنم که به مرور زمان بهانه‌ی خوبی خواهد بود برای مشق نوشتن و خط خطی کردن.
هم فال است و هم تماشا: از سر نوشت . تی وی
زمستان سرد ۹۲

هجده‌ماه بعد از گشایش رسمی «از سر نوشت» با کمک دوستانم قالب تازه‌ای برای آن ساخته‌ایم.
برادر نازنین‌م مهندس «محمدصادق فکری» فهرست بلندبالایی از ایده‌ها و تمایلات و انتظارات مرا با امکانات و قابلیت‌های سامانه‌ی «بلاگ» در هم آمیخت و رنگی نو به آن پاشید و این پوسته‌ی کارا و دلنشین را برای آن مهیّا کرد که او بسیار سپاسگزارم.
هر چند که محصول نهایی این تلاش را در بیست و دومین سالگرد عروج شهید سیدمرتضی‌آوینی رونمایی کرده‌ایم، اما هنوز موارد متعدد و البته کم اهمیتی از آن فهرست بلندبالا مانده که به تدریج اصلاح خواهد شد. لطفاً به چشم خریدار ببینید و در بهبود آن به ما کمک کنید.

به این بهانه بخشی از دسته‌بندی نوشته‌ها -که بلاتکلیف بود- را مرمّت و برخی مطالب گروه «گزارش جلسه‌ها» را دوباره بازبینی و تکمیل کردم. با افزوده شدن امکان «جستجو» حالا پیدا کردن مطالب و نظرهای قدیمی بسیار ساده شده‌است.

پ.ن:
-بدون ذکر نام و اشاره با انگشت- از برادری که خط خوبش را برای سر در این صفحه به من هدیه داد هم ممنونم.

بیستم فروردین ۹۴


هر چند که از روز اول شرکت خوب و درجه یک «بیان» میزبان ازسرنوشت است و مدت‌هاست که کانال تصویری از سرنوشت در «آپارات» فعالیت می‌کند، اما به نظرم رسید که حضور ازسرنوشت در پیام‌رسان «سروش» و «بله» که از لحاظ فنی، پشتیبانی، خدمات‌رسانی و اقبال عمومی وضعیت بهتری دارند، می‌تواند به عنوان یک حرکت نمادین در حمایت از خدمات‌دهندگان «واقعی» و «با کیفیت» ایرانی مؤثر باشد.
هدف اصلی این کانال‌ها بازنشر محتوای پایگاه اصلی ازسرنوشت و دعوت به حضور در این پایگاه است. اما برای جذاب شدن فضای کانال تصمیم دارم ان‌شاءالله مطالبی علاوه بر آن‌چه در این پایگاه می‌بینید به شکل مناسبتی منتشر کنم. برای فعالیت این کانال‌ها چند تا قانون هم وضع کرده‌ام:
  • تبلیغات ممنوع
  • مطلب غیر تولیدی ممنوع
  • هفته‌ای حداکثر یک مطلب
از شما دعوت می‌کنم که هم‌اکنون به جمع همراهان ازسرنوشت در «سروش» و «بله» بپیوندید.

پ.ن:
با کمک برادر خوب و جوانم «آقا محمدحسن» اندکی رنگ و لعاب قالب پایگاه را تغییر دادیم. امیدوارم این تغییرات کوچک دلپذیر بوده باشد.

اول اردیبهشت ۹۷

برای دسترسی بیشتر مخاطبان تخصصی به محتوای مقالات ازسرنوشت، یک شعبه‌ی کوچک و زیرپله‌ای در سامانه ویرگول ایجاد کردم که برخی از مقالات جدی‌تر من در حوزه‌ی رسانه و دنیای سایبر در آن بازنشر می‌شود:
اول شهریور ۹۷

تمامی محتوای دیجیتال منتشر شده در پایگاه ازسرنوشت تحت این مجور کریتیو کامنز است:
اختیار-غیرتجاری-اشتراک همانند 4.0 بین‌المللی
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

هر چه می‌خواهی طلب کن از شهنشاه نجف
منتی گر می‌کشی از مرد می‌باید کشید


همه‌ی حقوق مادی و معنوی این پایگاه، وقف آستان امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.