نشست رونمایی از کتاب «فرزندان امروز، والدین به روز» اثر مشترک سعید مدرسی و حسین غفاری که انتشارات مؤسسه تربیت رسانه‌ای باران آن را منتشر کرده با حضور اساتید حوزه تعلیم و تربیت، فعالان رسانه‌ای، معلمان و مربیان فرهنگی ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ در ترنجستان بهشت رونمایی شد. این مراسم، گامی تازه در جریان‌سازی تربیت رسانه‌ای در کشور بود؛ جریانی که هدف آن، توانمندسازی خانواده‌ها و معلمان در مواجهه مؤثر با جهان پیچیده رسانه‌هاست.
در آغاز مراسم، آقای سعید مدرسی، مدیر مؤسسه تربیت رسانه‌ای باران، با اشاره به تحولات چشمگیر حوزه سواد رسانه‌ای در دو دهه گذشته گفت: یکی از مهم‌ترین این تحولات، شکل‌گیری نشرهای تخصصی و مؤسسات فعال در حوزه تربیت رسانه‌ای است. مؤسسه باران با تمرکز بر ادبیات تخصصی این حوزه، تلاش کرده مفاهیم بنیادین سواد رسانه‌ای را از مسیر تربیتی، فرهنگی و آموزشی به مخاطب منتقل کند. سواد رسانه‌ای، ابزار مهمی برای اصلاح سبک زندگی در جامعه امروز است.
او با اشاره به نقش کلیدی والدین و معلمان به‌عنوان گروه هدف اصلی افزود: توانمندسازی این گروه‌ها می‌تواند مسیر تربیت رسانه‌ای نسل آینده را هموارتر کند. انتشار اولین بازی رومیزی-فکری در حوزه فضای مجازی نیز که حاصل بیش از یک سال تلاش مستمر همکاران ماست، تلاشی عملی در همین راستاست.
کتابی که «زیسته» شده، نه فقط «نوشته»
در ادامه، آقای حسین غفاری، پژوهشگر و مدرس حوزه تربیت رسانه‌ای که یکی از مؤلفان این کتاب نیز بود، درباره ساختار و ویژگی‌های این کتاب گفت: این اثر حاصل تجربه میدانی در ۴۰ دوره آموزشی است. کتابی است که قبل از آنکه نوشته شود، زیسته و آزموده شده است. از ابتدا با هدف «قابل تدریس بودن» طراحی شده و سعی کرده‌ایم مطالب آن را تا حد ممکن منظم، مختصر و کاربردی نگه داریم.
آقای غفاری ادامه داد: برخلاف بسیاری از کتاب‌های نظری، این اثر زبان اجرایی دارد و مناسب معلمان و مربیان نوشته شده است. خوشبختانه در هفته‌های اخیر، شاهد آن هستیم که نهادهای بیرون از مؤسسه نیز از این ادبیات استفاده کرده و دوره‌هایی با عنوان تربیت رسانه‌ای در حال برگزاری هستند. این نشان می‌دهد مسیر درستی انتخاب شده است.
او از زحمات همکاران پروژه و همراهی نزدیک خانم بیات و آقای میرشجاعی نیز قدردانی کرد و گفت: هسته سخت کتاب در فصل‌های سوم و چهارم آن است؛ جایی که به اصول قانون‌گذاری رسانه‌ای در خانواده و نحوه برنامه‌ریزی برای استفاده از رسانه‌ها پرداخته شده است. این بخش‌ها، بسیاری از پراکنده‌گویی‌های فضای کارشناسی را به یک منظومه منسجم تبدیل کرده‌اند.
مسیر تربیت رسانه‌ای؛ تصمیمی اثرگذار و ماندگار
در بخش دیگری از مراسم، محمد صادق باطنی، رئیس مرکز کودک و نوجوان معاونت سیما، از این حرکت باران به‌عنوان یک تصمیم بلندمدت و راهبردی یاد کرد و گفت: از همان ابتدا می‌دانستم که قرار است اتفاقی ماندگار در حوزه تربیت رسانه‌ای رخ دهد. این کتاب، حاصل نگاهی عاشقانه و دغدغه‌مند است؛ تصمیمی از آن دست که بسیاری فرصت پرداختنش را داشتند، اما تنها برخی با ایمان وارد آن شدند.
آقای باطنی با اشاره به سرعت تحولات فناوری و پیچیدگی تربیت در روزگار کنونی افزود: امروز شکاف نسلی، تنها رستم و سهراب نیست؛ ما با شتابی هزار برابر روبه‌رو هستیم. پدر و مادری که نتواند خودش را به‌روز کند، یا به والدینی سخت‌گیر و بی‌اثر تبدیل می‌شود، یا به والدینی رها و بی‌اعتنا. این کتاب، در پی یافتن راهی واقع‌بینانه و همدلانه برای تربیت مؤثر است.
او از مفاهیمی چون «حافظه مشترک عاطفی» و «حافظه مشترک رسانه‌ای» به‌عنوان مفاهیم کلیدی و تازه در کتاب نام برد و تأکید کرد: این کتاب به جایگاه خانواده، مدل‌های فرزندپروری، قانون‌گذاری در خانه و رابطه رسانه و سرگرمی پرداخته و سعی کرده سه‌گانه دانستن، خواستن و توانستن را در کنار هم ببیند. اکثر آثار تنها به دانستن بسنده می‌کنند، اما این اثر وارد حوزه مهارت و توانایی هم شده است.
صدای خانواده‌هایی باشیم که دیده نمی‌شوند
در ادامه، سجاد مهدی‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزه خانواده، گفت: بیشتر کتاب‌ها برای خانواده‌های نرمال نوشته می‌شوند. اما باید برای آن‌هایی بنویسیم که ظاهر سالم دارند، ولی درگیر آسیب‌های جدی‌اند؛ برای پدر و مادری که فرزندشان درگیر اعتیاد به گیم، یوتیوب یا حتی محتوای مخرب است.
او با اشاره به تجربه مشاوره اخیرش با یکی از دانش‌آموزان افزود: دانش‌آموزی بعد عید نیامده بود چون گفته بود دیگر نیازی به تحصیل نمی‌بیند. چرا؟ چون بین گیم و تخصص پزشکی سردرگم مانده بود. گیم برای او آینده شغلی‌ست. ما با فضایی روبه‌رو هستیم که حتی خشونت کودکانه هم یک سرش به رسانه وصل است.
طراحی متناسب با نسل جدید والدین
در پایان مراسم، بر ضرورت بازنگری در شیوه طراحی و ارائه محتوای تربیتی تأکید شد. آقای مهدی‌زاده گفت: نسل والدین آینده، متولد دهه هشتاد هستند. اهل خواندن متن‌های بلند نیستند. با مدل‌های چکیده، تصویری و پرتحرک راحت‌تر ارتباط می‌گیرند. اگر محتوا را متناسب با سبک مصرف رسانه‌ای این نسل آماده نکنیم، باخته‌ایم. او افزود: تربیت رسانه‌ای، یکی از مهم‌ترین میدان‌های تربیت امروز است. ما به کتابی نیاز داریم که یک مادر در هر زمان و مکان بتواند با آن ارتباط بگیرد. امیدوارم با کمک نخبگان و خانواده‌ها، این مسیر ادامه پیدا کند.
این مراسم، با عنوان رونمایی از کتاب «فرزندان امروز، والدین به‌روز»، با جشن امضا و ثبت عکس‌های یادگاری پایان یافت. این کتاب را نشر «باران‌نگار» در ۱۶۰ صفحه رقعی روانه بازار کرده است.
