آنچه در ادامه می‌آید را برادر عزیزم آقای دکتر سید آرش وکیلیان در کانال بله «تحلیل‌های یک جنرالیست» در خرداد ۱۴۰۳ و در چهار قسمت مجزا نوشته‌اند. با توجه به اهمیت موضوع و نگاه ایشان به انواع سوگیری روایت‌های تاریحی به نظرم آمد خوب است برای مطالعه و مراجعه دوستانم، اینجا منتشر شود.
از آقای وکیلیان ممنونم که اجازه دادند این یادداشت‌ها را با اندکی تصرف و ویرایش منتشر کنم.
مواجهه با واقعیت تاریخی توسعه فناوری برای دانش‌آموزان می‌تواند درس‌آموز و راهگشا باشد. وقتی این مواجهه از دریچه آثار سینمایی باشد، جذابیت و ماندگاری بیشتری دارد. استفاده از آثار سینمایی و مستند خوب و باکیفیت هم در تدریس «سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای» ضروری و اثرگذار است. وقتی همه این موارد در کنار هم قرار می‌گیرند نمی‌توان از کنار فیلم شاخصی مثل «جنگ جریان»به سادگی عبور کرد.
انتخاب و معرفی منابع خوب برای تعمیق فهم دانش‌آموزان در موضوعات مهم اندیشه‌ای و تاریخی از ضرورت‌های تدریس سرفصل‌های علوم انسانی در مدرسه است. مجموعه پنج‌جلدی کتاب‌های «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» کاری از دفتر نشر معارف است که اولین بار در سال ۱۳۹۱ منتشر شده و جمعی از نویسندگان کار جمع‌آوری و تنظیم آن را بر عهده داشته‌اند.
شما با شنیدن کلمه «آندلس» به یاد چه چیزی می‌افتید؟
سطح معلومات عمومی ما از سرزمین آندلس به شنیده‌هایمان از سخنرانی‌ها و احیاناً مطالعات گذری و پراکنده در متون خبری محدود می‌شود. داستانی بارها گفته شده از سقوط سرزمین‌های اسلامی اسپانیا با نفوذ بی‌بندوباری و عیش و عشرت در جوانان مسلمان. اما آیا حقیقت همین‌قدر ساده و سر راست است؟
امسال به دعوت یک گروه فرهنگی خوب و دلسوز، کلاس تابستانی قصه‌های مقدس را که سابقه‌ی اجرای آن به ۱۴ سال پیش باز می‌گردد، مجدداً بازنگری و اجرا کردم. مخاطب این دوره دختران دانش‌آموز مقطع متوسطه اول بودند که به شکل مجازی در ۱۲ جلسه با هم «تاریخ انبیای الهی در کتاب‌های آسمانی» را مرور کردیم.
این کلاس با هدف نگاهی ادبی، تاریخی و رسانه‌ای به قصه‌های انبیای الهی در تورات و قرآن کریم طراحی شده و همراه با مرور متن قصه‌ها از تورات، تطبیق قصه‌ها با روایت قرآن کریم، مرور بازنمایی قصه‌ها بر پرده سینما و سایر آثار داستانی می‌باشد.
عناوین جلسات این دوره به این شرح بود:
۱- داستان آفرینش جهان
۲- داستان خلقت آدم علیه‌السلام
۳- داستان فرزندان آدم
۴- داستان نوح علیه‌السلام و طوفان
۵- داستان ابراهیم علیه‌السلام و رؤیاهای او
۶- داستان اسماعیل و اسحاق علیهماالسلام
۷- داستان یعقوب علیه‌السلام و فرزندانش
۸- داستان پادشاهی یوسف علیه السلام
۹- داستان ولادت و نبوت موسی علیه‌السلام
۱۰- داستان خروج بنی‌اسراییل از مصر
۱۱- داستان پادشاهی داود علیه‌السلام
۱۲- داستان پادشاهی سلیمان علیه‌السلام
این دوره در تیر و مرداد ۱۴۰۰ برگزار شد و امروز به پایان رسید.
دو سال قبل هم دوره‌ای با همین مضامین برگزار کرده بودم که گزارش کامل آن را در این صفحه آمده است.
یکی از راه‌های آموزش تفکر انتقادی، مرور مثال‌ها و روایتِ وقایعی است که در آن‌ها خطاهای شناختی و فنون اقناعی دست به دست هم داده‌اند تا یک واقعیت ساده به مسأله‌ای پیچیده و کشدار در یک دوره‌ی تاریخی تبدیل شود. ماجرای ادبی-تاریخی این غزلِ پرآوازه، نمونه‌ای جالب و آموزنده است:
گر به تو افتدم نظر، چهره به چهره، رو به رو
شرح دهم غم تو را، نکته به نکته، مو به مو
چرا فقط اروپاییها باید سفرنامه به شرق بنویسند؟ چرا ما نباید بتوانیم؟ من می خواهم سفرنامه ای بنویسم از آنچه دیدم و آنچه مرا سحر کرد. سفرنامه ای از عظمت یک خاطره منفور. از زمینی که هیچ روزی روزنه ای به آسمان نگشود و زمینی ماند.
سه شنبه بیست و هشتم محرم الحرام یکهزار و چهارصد و بیست و چهار قمری
دیدار از عظیمترین مجموعه خشت و گلی جهان، به خودی خود هیجان انگیز است. مخصوصا وقتی مدتها مشتاق دیدارش بوده باشی. مگر چند بار در این عمرهای کوتاه ما فرصتی دست می دهد تا به درون یک قلعه تاریخی پا بگذاریم و آن را برای اولین بار ببینیم!؟
همه‌ی حقوق مادی و معنوی ازسرنوشت، وقف آستان امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.
تماس با حسین غفاری | مستندات و فایل‌های مهم
