سلام
پسر ۱۵ساله‌ام به یک بازی اینترنتی به نام «کلش آف کلندز» بسیار وابسته شده است و از مهرماه سال گذشته تا به حال مرتب آن را به‌روز می‌کند. حتی وقتی از تهران دور است نگران به‌روز شدن آن است. لازم به ذکر است که پسرم موبایل شخصی ندارد و برای ارتباط با دوستانش و حتی همین بازی از موبایل من و پدرش استفاده می‌کند. همچنین همه خانواده یک لب تاب داریم که به نوبت و در صورت نیاز از آن استفاده می‌کنیم.
با اینکه بچه‌ی با استعدادی است و کلاس اول دبیرستان است، اما نمی‌تواند تمرکز خوبی روی دروسش داشته باشد.
من و پدرش واقعا نمی‌دانیم باید چه رفتاری را در مقابل وابستگی ایشان به این بازی انجام دهیم.
خواهش می‌کنم مرا راهنمایی بفرمایید.
سلام علیکم
کارشناسان نشانه‌های متعددی برای کشف میزان اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای معرفی کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- اختلال در الگوی منظم زندگی: مثلاً شخصی در تمام طول شب مشغول بازی باشد و استراحت خود را به روز موکول کند؛
- بازماندن از وظابف اصلی زندگی: مثلاً به مدرسه یا محل کار خود نرفته و به جای آن ترجیح می دهد بازی کند؛
- زمان بیشتر، لذت کمتر: یعنی اگر نیاز باشد فرد برای رسیدن به همان لذتی که در گذشته از بازی کردن در یک مرحله می‌برده است، دوره‌های طولانی‌تر بازی را تکرار کند؛
- اضطراب فراق: یعنی وقتی در حین بازی ارتباطش با اینترنت یا نرم افزار قطع بشود، بسیار مضطرب و عصبانی میشود؛
- هوس بازی کردن: یعنی وقتی از دنیای دیجیتال دور است، به شدن هوس بازی کردن و آنلاین شدن را در سر می پروراند.
- والدین باید تا حدی با بازی‌های رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است.
- والدین استفاده از بعضی بازی‌های رایانه‌ای را برای فرزندان خود مجاز کنند.
- در خرید بازی‌های رایانه‌ای فرزندشان را راهنمایی کنند.
- از آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای مخرب برای فرزندشان صحبت کنند.
- فرزندان باید بدانند که از رایانه هم مانند دیگر وسایل زنگی متعادل استفاده کنند. لذا به کودکان در ساعات معینی اجازهٔ انجام بازی‌های رایانه‌ای را بدهیم. شاید برای دفعات اول آنان کمی مقاومت نشان دهند، اما به مرور زمان به نظم استفاده از رایانه عادت می‌کنند.
- والدین زمان بیشتری را در کنار فرزندان خودشان بگذرانند. هر قدر صمیمیت وارتباط صحیح بین فرزندان و والدین بیشتر باشد، زمینه استفاده از چنین بازی‌هایی کمتر فراهم میشود.
- بهتر است که گه گاهی والدین در انجام بازی‌های رایانه‌ای با کودکان خود همراه شوند و در مورد معایب و محاسن بازی‌ها با آنها بحث و تبادل نظر کنند. بازی‌های دسته جمعی اعضای خانواده می‌تواند به صمیمیت روابط آنان و ایجاد رقابت سالم در میانشان کمک کند.
- باید والدین و معلمان برنامه ریزی درستی در جهت استفاده کودکان و نوجوانان از بازی‌های رایانه‌ای در امر آموزش داشته باشند.
- باید در کنار استفاده از رایانه، تحرک هم وجود داشته باشد و فرزندان را تشویق به ورزش‌های مناسب کرد.
به نظر من خیلی از دستورالعمل‌هایی که برای مواجهه و درمان اعتیاد به مواد افیونی توصیه میشود، مخصوصاً دستورالعمل‌های مبتنی بر درمان روانی معتاد، در مورد اعتیادهای مجازی هم می‌تواند اثربخش باشد.
اگر به مطالعه در این زمینه علاقه دارید توصیه می‌کنم نگاهی به مطالب سایت همراه بیندازید.
اما در مورد خاص شما چند نکته‌ی ویژه باید اضافه کنم:
- بازی کلش آف کلندز (یا به طور اختصاری: کلش) یک بازی بین المللی آنلاین است که هیچ انتهایی ندارد. یعنی برای بازیکن معلوم نیست که چه زمانی بازی تمام میشود و واقعاً مرحله‌ی نهایی برای آن قابل تصور نیست. در حقیقت کلش می‌تواند موازی با حیات حقیقی انسان همچنان ادامه داشته باشد. جهان بازی کلش به تناسب میزان فعالیت و صرف وقت کاربر در آن گسترش می‌یابد و با تحریک غریزه‌ی حرص بنی آدم به بقای خود ادامه می‌دهد.
- بازی کلش زمینه‌ی خروج سرمایه‌های فراوانی از کشور ما و سایر کشورها به سمت تولیدکننده‌ی بازی ایجاد کرده است. به نحوی که به یکی از پولسازترین بازی‌های جهان تبدیل شده است و اگر حواستان نباشد و فرزندتان کلش را زیادی جدی بگیرد، خسارت‌های مالی فراوانی به شما وارد می‌کند.
- تصور کسب در آمد از این بازی هم یک رویای شیرین است. هر چند که افراد زیادی در دنیا با فروش شناسه کاربری و امکانات اکتسابی‌شان از کلش کسب درآمد می‌کنند، اما آنها علاوه بر خرید نقدی برخی امکانات، باید زمان بسیار بسیار زیادی برای ارتقای شناسه‌ی کاربری و رسیدن به مراحل بالاتر صرف کنند.
- تولیدکنندگان این بازی تا آن‌جاکه توانسته‌اند ظواهر بازی را ساده کرده‌اند و با فانتزی‌سازی و پیراسته کردن آن از نمادهای حساسیت‌برانگیز در فرهنگ‌های مختلف، تلاش کرده‌اند کلش را در ظاهر به یک گل بی‌خار تبدیل کنند. همین زیرکی در طراحی از عوامل شیوع اعتیاد به این بازی در سطح جهان است.
- بازی کلش بخاطر آنلاین بودن و رقابت میلیونی کاربران از نقاط مختلف جهان شب و روز ندارد و اگر بازیکنی بخواهد در آن به موفقیت برسد می‌بایست به طور پیوسته و مستمر زمان زیادی در شبانه روز برای موفقیت در آن اختصاص دهد. از این لحاظ این بازی تفاوت چندانی با یک شغل تمام وقت ندارد. شغل تمام وقت بی‌مزد!
- محدود کردن امکان دسترسی فیزیکی به ابزارهای دیجیتال (همان طور که در سوالتان مطرح کرده‌اید) خوب است و می‌تواند تا یکی دو سال مشکل را تا حدی کنترل کند. شما در این مدت فرصت دارید تا سطح بینشی فرزندتان به تفریح و سرگرمی را بالا ببرید. اگر این زمان را از دست بدهید در آینده ی نزدیک محدود کردن دسترسی به موبایل و تبلت و ... امکان پذیر نیست.
- هیچ راه حلی در این سن بغیر از گفتگو و متقاعد کردن فرزندتان ندارید. حتی اگر شده کمی به او امتیاز و زمان بدهید؛ اما مذاکره و رعایت کردن قوانینی که در گفتگوهایتان به آن می‌رسید بهترین راه حل است. برای استفاده از بازی قانون بگذارید و این قوانین را رعایت کنید.
- با فرزندتان صحبت کنید و اطلاعاتی که درباره کلش به شما گفتم به صورت مستقیم با او در میان بگذارید و از او بخواهید برای تکمیل این اطلاعات و ارایه آن به شما در اینترنت جستجو کند. با این قدم شما میتوانید توجه او را به آسیب‌های ممکن از این بازی و بازی‌های مشابه جلب کنید.
- با همفکری فرزندتان زمان و مدت مقرری را برای بازی کردن تعیین کنید. توصیه‌ی من این است که زمان مقرر از چهار ساعت در هفته بیشتر نشود و حتماً در بعضی روزها این میزان به صفر برسد. مثلاً فقط پنجشنبه‌ها و دوشنبه و سه شنبه هر روز به مدت یک ساعت.
- حتی المقدور بازی‌های معمولی رایانه‌ای و غیرآنلاین را جایگزین بازی‌های آنلاین و بین المللی بکنید. این بازی‌ها ناخودآگاه تمرکز بازیکن را حتی در زمان‌هایی که از بازی دور هستند از بین می‌برند. چون جهان بازی همچنان فعال است و بازیکن باید در تب و تاب رسیدن به حرکت این جهان خیالی باشد.
- دستورالعمل های دیگری که در بالا گفته شد را جدی بگیرید. پر کردن اوقات فراغت با فعالیت‌های حقیقی می‌تواند از بین برنده‌ی میل کاذب و بیمارگونه به بازی رایانه‌ای باشد.
ان‌شاءالله امیدوارم مواردی که عرض کردم بتواند اندکی به شما کمک کند.
با احترام
برای مثال ...
در این بازی ها ...
اگر پولی برای خرید انواع قابلیت های پولی بازی خرج نکنیم ...
باز هم کمک اقتصادی به سازندگان بازی میشه ؟